(1953, uit het Duits) afwasborstel
Hohenlockstedt is een klein industriestadje in SchleswigHolstein, veertig kilometer ten noorden van Hamburg. Vroeger was het een legerplaats en heette het Lockstedter Lager, dus Lockstedter kamp. In 1939 woonden er 3000 mensen, in 1950 ruim 5500. Er worden schoenen geproduceerd, metaal, textiel, tabak en aanvankelijk ook afwasborstels. Deze werden in Nederland Lolaborstels genoemd, naar de plaatsnaam LOckstedter LAger.
Tegenwoordig ervaren wij Lolaborstel als een merknaam, maar in 1953 lag dat volgens de Winkler Prins van de vrouw beslist anders. De èchte Lolaborstels werden indertijd - voor Nederland - gemaakt door de Lola Borstelfabriek N.V te Groesbeek. 'Door verschillende andere fabrieken wordt evenwel gelijksoortig borstelwerk in de handel gebracht', aldus de Winkler Prins. 'Een typische bijzonderheid is hierbij, dat de grote bekendheid van het merk Lola ertoe heeft geleid, dat dit merk allengs als een soortnaam beschouwd werd voor afwasborstels, waardoor de consument menigmaal ten onrechte de overtuiging krijgt dat men een originele Lola heeft ontvangen.'
De namaak-Lola's waren slecht gemaakt en de borstelkop kon niet vervangen worden - de belangrijkste innovatie van de Lolaborstel. De slechte borstels bleken ook schadelijk voor de reputatie van de echte Lola, zodat de fabrikant hiervan indertijd allerlei advertenties moest plaatsen om de consument het verschil uit te leggen.
Dat Lolaborstels meteen werden nagemaakt, komt omdat er in deze branche verrassend veel geld te verdienen valt. Zo besteedden in 1993 6,2 miljoen Nederlanders ruim 52 miljoen gulden aan afwasborstels. Omdat de klassieke houten afwasborstel is verdrongen door die van kunststof, zitten daar inmiddels nauwelijks meer Lolaborstels tussen.
WP v.d. vrouw 2 (1953) 1593; Der groOe Brockhaus 16 7 (1955) 292; Müllers groBes deutsches Ortsbuch (198020) 609; Rob Biersma De afwasborstel (1990); Frank van Alphen 'Afwasborstel', in: NRCH 8.7.1993
