Ewoud Sanders woordenboeken

Ewoud Sanders (2019)

Gepubliceerd op 19-02-2018

Flikje

betekenis & definitie

chocolaatje

Caspar Flick vestigde zich in 1745 met een chocoladefabriekje aan de Nes in Amsterdam. Over hem zelf is verder niets bekend. Hij moet omstreeks 1780 zijn overleden, want toen werd zijn bedrijf overgenomen door de familie De Dekker.

Jan de Dekker liet in 1799 per advertentie weten dat hij van plan was de fabriek 'met alle vigeur' voort te zetten. Hij hield woord, met als gevolg dat Erven Caspar Flick & Co de enige chocoladefabriek uit de 18de eeuw was die tot in deze eeuw zou voortbestaan.

Over de geschiedenis van het bedrijf is weinig bekend. In 1897 ging de fabriek, inmiddels gevestigd aan de Overtoom in Amsterdam, in vlammen op. In 1911 meldde een krant dat de Amsterdamse chocoladefabriek vier winkeliers verbood namaak-flikjes te verkopen en in 1919 volgde een lastige staking. De fabrieksarbeiders legden het werk voor zeven weken neer om zo een achturige werkdag af te dwingen.

In woordenboeken ziet men de betekenis van flikje ondertussen veranderen. Van Dale meldt in 1872 dat onder flickje niet alleen een chocolaatje wordt verstaan, maar ook een 'besuikerd rond chocolade-koekje'. In 1899 waren de 'suikererwtjes' van de koekjes verdwenen en toen in 1920 het WNT eindelijk bij de f was aangeland, het hele koekje.

Zonder suikererwtjes op de koekjes kon het niet lang goed gaan. De omzet liep terug en in 1923 fuseerde Erven Caspar Flick & Co met Franken & Co uit Koog aan de Zaan. Inmiddels worden de flikjes geproduceerd door de firma Droste. Dit bedrijf noemt ze echter hardnekkig pastilles.

Nog een begrip uit de chocolade-industrie dat tot de spreektaal is doorgedrongen: blookertijd, dat wil zeggen: half elf 's ochtends. Dit tijdstip werd omstreeks 1930 in reclameleuzen door nazaten van de Amsterdamse chocoladefabrikanten Johannes en Cornelis Blooker aanbevolen voor het drinken van een kopje warme chocolademelk. Blooker legde het in 1966 af tegen de Amerikaanse gigant Mars, van de marsreep, een bedrijf dat overigens niet is genoemd naar de planeet Mars, maar naar de oprichter Frank C. Mars uit Chicago.

Vergelijk droste-effect