Ewoud Sanders woordenboeken

Ewoud Sanders (2019)

Gepubliceerd op 19-02-2018

Fletcheren

betekenis & definitie

langdurig kauwen

John D. Rockefeller sr. deed het, Thomas Edison deed het, maar de Amerikaanse filosoof William James schreef na drie maanden 'I had to give it up. It nearly killed me.'

Aan het begin van deze eeuw verbreidde de Amerikaan Horace Fletcher met opmerkelijk succes de leer van het langdurig kauwen ten bate van een betere spijsvertering.

Fletcher werd op 10 augustus 1849 geboren in Lawrence, Massachusetts. Hij was van jongs af aan buitengewoon ondernemend en had voor zijn dertigste de wereld al vier keer rondgereisd. Hij combineerde zijn reislust met ondernemingszin en was in de loop der tijd verbonden aan zo'n veertig verschillende handelshuizen.

In 1881 streek Fletcher neer in San Francisco. Hij vergaarde een fortuin als fabrikant van drukinkt en als importeur van zijden stoffen en ori‘ntalia. Tegelijkertijd was hij directeur van een opera, kunstcriticus en succesvol schilder.

In 1895 kwam het keerpunt. De 47-jarige Fletcher werd door een levensverzekeringmaatschappij geweigerd. 'Hij realiseerde zich opeens', schrijft zijn biograaf, 'dat hij vijftig pond te zwaar was, dat hij geplaagd werd door obstipatie en dat hij vaak ziek was.'

Dit inzicht leidde tot het uittesten van alle mogelijke diëten, maar Fletcher vond het allemaal niks. Hij bedacht een eigen therapie, die hij in verschillende boeken uiteenzette. Zijn bekendste boek, The ABC of Nutrition, verscheen in 1903. Fletcher was tot de conclusie gekomen dat hij zijn goede gezondheid had teruggekregen door zorgvuldig te kauwen. Dus propageerde hij dat iedere hap 32 (!) keer moest worden gekauwd - één keer voor iedere tand of kies. Verder stelde hij: eet alleen bij echte honger, eet waar je trek in hebt, eet alleen als je verder niets aan je kop hebt en geniet van een maaltijd.

De rest van zijn leven besteedde Fletcher aan het uitdragen van zijn ideeën. De mollige Amerikaan met zijn volle lippen, grijze haar, borstelige wenkbrauwen en zijn scherpe gevoel voor humor was een graag geziene gast. Hij hield overal gratis lezingen, maar, zo schrijft de Dictionary of American Biography: 'Hij was allerminst een fanatieke hervormer. Hij genoot van de goede dingen van het leven en nam waar iedereen bij zat een tweede portie kalkoen.'

In de Verenigde Staten werden fletcherize, fletcherism en fletcherite gangbare begrippen en nadat Fletchers boeken onder meer in het Duits, Pools, Italiaans, Hongaars en Russisch waren vertaald duurden ook de maaltijden in Europa aanzienlijk langer. De Duitsers spraken van fletschern en Van Dale vermeldt het woord vanaf 1924 als fletscheren.

Fletcher bracht de laatste jaren van zijn leven hoofdzakelijk door in Venetië. Tijdens de Eerste Wereldoorlog leerde hij vluchtelingen in België hun magere rantsoen zo goed mogelijk te benutten. Hij stierf in Kopenhagen op 13 januari 1919, zeventig jaar oud.

Tijdens zijn leven had Fletcher veel geld geschonken aan onderzoek naar voedsel en de effecten daarvan op het lichaam. Na zijn dood toonde dat onderzoek aan dat langdurig kauwen de spijsvertering nauwelijks bevordert.