baardmanskruik
De Bellarmijnkruik is zo genoemd naar de Italiaanse kerkleraar Robertus Franciscus Romulus Bellarminus [1542-1621]. Bellarminus was van 1570 tot 1575 hoogleraar in de theologie in Leuven. Het tijdschrift De Navorscher gaf in 1863 voor deze vernoeming de volgende verklaring: 'Tijdens de godsdienstige twisten in Nederland kwam de protestantsche partij op het denkbeeld, hun geduchten tegenstander, den kardinaal Bellarmijn, op eene eigenaardige wijze te bespotten. Men liet kruiken maken, die eene treffende gelijkenis met hem hadden, en vooral zijn hoofdtrekken goed wedergaven: ineengedrongen van gestalte, hardvochtig van uiterlijk. Om hem nog scherper te teekenen, prijkten de kruiken met een grooten, vierkant gesneden baard, die toen door de geestelijkheid gedragen, en de 'kathedrale baard' genoemd werd.'
De kruiken werden in Delft gemaakt en waren zeer populair. Bovendien werden ze bij duizenden naar Engeland verscheept. Daar staan ze bekend als bellarmines of greybeards. In Duitsland heet de kruik Bartmannskrug. De benaming Bellarmijnkruik is in het Nederlands verouderd; ook hier spreekt men nu van baardman of baardmanskruik.
Ondanks protesten werd Bellarminus in 1923 zalig verklaard. In 1930 volgde zijn heiligverklaring.
Vergelijk jakobakannetje
