een bepaald type meisje of vrouw
Was Barbara Handler een tutje of speelden de meeste Amerikaanse meisjes van achttien in de jaren vijftig urenlang met een kartonnen pop die met papieren kleertjes kon worden behangen?
Hoe het ook zij, Barbara deed dat, en het eindeloze aan- en uitkleden van die tweedimensionale pop bracht haar moeder, Ruth Handler, op het idee een pop in drie dimensies te maken. Daar zou immers meer lol aan te beleven zijn.
Ruth was getrouwd met Elliot Handler, die in 1945 samen met Harold Mattson de latere Amerikaanse speelgoedgigant Mattel had opgericht. Volgens Grauls (1991) liet Ruth Handler zich voor het uiterlijk van de pop inspireren door een Duitse pop die was gevormd naar Lilli, een cartoonfiguur uit de Bild-Zeitung. De naam was snel gevonden: zij noemde de pop naar haar dochter barbie.
Barbie verscheen eind 1959 op de Amerikaanse markt. Zij kreeg de gedaante van een achttienjarig meisje en was de eerste pop met borsten. Dat was een van de redenen waarom barbie op de eerstvolgende speelgoedbeurs niet werd ingekocht.
In 1961 kreeg Barbie gezelschap van Ken - zo genoemd naar de zoon van Ruth en Elliot Handler. Hoewel Ruth Handler bij de staf van Mattel pleitte voor een 'little bump' verscheen Ken eerst zonder genitaliën.
Barbiepoppen zijn sindsdien uitgegroeid tot een cult-verschijnsel met jaarlijkse verzamelaarsbeurzen, Barbie-lookalike-wedstrijden en een netwerk van fanclubs. De Nederlandse Barbiefanclub telde in 1992 70 000 leden. In 1993 waren er wereldwijd 500 miljoen barbiepoppen verkocht. In Nederland worden jaarlijks gemiddeld 950 000 barbies verkocht.
De Amerikaanse modekenner en sieraadontwerper Billy Boy schreef in 1988 Barbie, her Life and Times. Hierin beschrijft hij onder meer de gedaanteveranderingen van Barbie en de betekenis van haar kleding. Hij laat zien hoe de speelgoedfabrikant reageerde op ontwikkelingen op politiek en maatschappelijk terrein, zoals blijkt uit het succesvol op de markt brengen van Christie, het zwarte equivalent van Barbie, omstreeks 1968.
Vanaf 1964 zijn de poppen in ons land te koop. Over de figuurlijke betekenis van het woord barbie(pop) zijn de woordenboeken het vooralsnog oneens. Peptalk (1992) geeft als betekenis 'opgeprikt, taarterig meisje of dito vrouw', terwijl Koenen (1992) zegt: 'onberispelijk netjes uitziende en daardoor onnatuurlijk overkomende vrouw'.
Zeker is dat Barbara Handler uit schaamte er lange tijd niet voor heeft willen uitkomen dat de barbiepoppen naar haar zijn vernoemd.
