De term „grondrechten” wordt gebruikt in een constitutionele context in de Europese Unie (EU) ter aanduiding van het concept „mensenrechten” dat de term is die in internationaal recht gebruikt wordt.
Eerbiediging van de mensenrechten en menselijke waardigheid is een van de kernwaarden van de EU. Samen met de beginselen van vrijheid, democratie, gelijkheid en rechtsstaat leidt het de EU-acties zowel binnen als buiten haar grenzen.
Actie op dit gebied richt zich in het bijzonder op:
• de bestrijding van discriminatie, racisme en vreemdelingenhaat, en
• de bescherming van kwetsbare groepen als kinderen, vrouwen en minderheden.
Het Handvest van de grondrechten verenigt de grondrechten die in de EU beschermd worden in één document. Dit handvest is van toepassing op de EU-instellingen, overeenkomstig het subsidiariteitsbeginsel, en kan de door de verdragen aan deze instellingen verleende bevoegdheden en taken niet uitbreiden. Het handvest is ook van toepassing op EU-landen bij het invoeren van EU-wetgeving.
Het handvest, dat gebaseerd is op het Europees Verdrag voor de rechten van de mens van de Raad en dat oorspronkelijk in 2000 werd afgekondigd, werd juridisch bindend voor de EU met de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon in december 2009.
Zie ook
• Handvest van de grondrechten
• Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM)
• Bestrijding van racisme en vreemdelingenhaat
• Schorsingsclausule
• Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten
• Website van de Europese Commissie over de grondrechten
