Binnen het gebied van vrijheid, veiligheid en recht heeft de politiële en justitiële samenwerking in strafzaken als doel een hoog veiligheidsniveau voor de burgers van de Europese Unie (EU) te verzekeren door misdaad, racisme en vreemdelingenhaat te voorkomen en te bestrijden. Deze samenwerking wordt behandeld in titel V van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (hoofdstuk I, IV en V).
Politiële en justitiële samenwerking in strafzaken in de EU neemt drie vormen aan:
• samenwerking tussen de nationale politiediensten;
• samenwerking tussen de nationale overheidsdiensten (in het bijzonder de douanediensten);
• samenwerking tussen de nationale rechterlijke instanties.
Deze samenwerking wordt tot stand gebracht met de hulp van EU-instanties zoals Eurojust, Europol en het Europees justitieel netwerk.
Justitiële samenwerking gebeurt vooral via een mechanisme genaamd „wederzijdse erkenning van vonnissen en rechterlijke beslissingen” (bijvoorbeeld op het gebied van opsluiting en overbrenging van gevangenen, het Europees aanhoudingsbevel, het Europees onderzoeksbevel, confiscatie en bevriezing van activa en financiële sancties).
Zie ook
• Nauwere samenwerking
• Eurojust
• Europees aanhoudingsbevel
• Europees justitieel netwerk in strafzaken (EJN)
• Europol (Europese Politiedienst)
• Vrijheid en veiligheid
• Drugsbestrijding
• Fraudebestrijding
• Justitie
• Bestrijding van het witwassen van geld
