Alleenstaande; vrijgezel; maar ook: iemand die er een andere dan een gehuwde relatie op nahoudt (wel een vaste vriend of vriendin maar het huishouden wordt alleen beredderd). De eerste twee termen klinken nogal negatief, vooral de eerste (ze geven een nogal zielig beeld van deze categorie van mensen: het zijn eenzaten, zoals ze in Vlaanderen wel eens genoemd worden) zodat een eufemisme noodzakelijk werd. Alleengaande* is weliswaar wat dynamischer, maar het onderdeel ‘alleen’ is toch nog altijd stigmatiserend. Echt vlot en modern is de Engelse term single. In Amerika, waar 43 miljoen vrouwen alleen leven, is de leus: ‘Why get married if you can stay single.’ Veel van deze vrouwen hebben medelijden met hun zusters die vastzitten aan een man.
Zij zien het huwelijk als een vorm van vrouwenonderdrukking. De ‘Viva’ en de ‘Cosmopolitan’ schreven in de jaren negentig van de twintigste eeuw bijna wekelijks over de succesvolle single. Dat woord wordt dan ook vaak geassocieerd met mysterieus, exotisch, vrij, ongebonden. Wie in een gesprek laat vallen dat hij of zij single is, krijgt doorgaans heel wat aandacht. Zo iemand wordt vaak gezien als aantrekkelijk, jong en seksueel actief. De oude vrijster van vroeger werd vervangen door de blije, luidruchtige single. De alleenstaande vrouw van nu schreeuwt van de daken hoe heerlijk zij het heeft: een wild en bohémien bestaan, waarin geld en plezier centraal staan. Tegenwoordig is single als eufemisme wat aan het verschralen. Instellingen zoals Club Med preferen nog wel de Engelse term omdat de Nederlandse begrippen te truttig worden bevonden. Terwijl in de Verenigde Staten verschillende succesvolle bladen het woord ‘single’ in de titel hebben, komt er in Nederland de laatste jaren een taboe op het woord te liggen. Een blad gericht op alleenstaanden maakt nog wel kans maar dan onder een dekmantel zoals ‘partner’. De laatste jaren is er een merkwaardige kentering gekomen in het gebruik van het woord vrijgezel. Meer en meer staat de term voor ‘lang leve de vrijheid en onafhankelijkheid’. Wat vroeger gecamoufleerd moest worden met een eufemisme, is nu zelf aan het uitgroeien tot een eufemisme.
In de reclame haastte een single zich opgewekt van de optiebeurs via het designcafé naar het penthouse, en genoot daar van een knäckebröd met Latta...
HP/De Tijd, 11-12-98
De acteur verklaart single te zijn om de doodeenvoudige reden dat ‘ik nu niet met iemand zou willen zijn die graag bij mij wil zijn.’
NRC Handelsblad, 10-09-99
