Woordenboek van Eufemismen

Marc de Coster (2004)

Gepubliceerd op 17-08-2018

calculerende burger

betekenis & definitie

Eufemisme voor een zwartwerker of fraudeur. Eigenlijk: iemand die de voor- en nadelen van iets voortdurend afweegt. Calculeren komt uit het Latijn en betekent: berekenen; de kostprijs vaststellen. CDA-minister Hirsch Ballin (in het kabinet Lubbers-Kok) heeft de uitdrukking calculerende burger voor een ‘kruimelfraudeur’ weliswaar populair gemaakt, maar in feite werd ze gemunt door Godfried Engbersen, hoogleraar in de sociale wetenschappen in Utrecht en sociologisch onderzoeker van het gedrag van bijstandstrekkers. 

De Bondspresident zou er goed aan doen eens zijn eigen familieverleden te verwerken voor hij anderen de les leest over de politiek als pure machtstrijd en de neiging van de calculerende burger tot verheerlijking van het eigenbelang.

Elsevier, 20-03-93

De ene burger calculeert en de andere heeft niets te calculeren.

Vrij Nederland, 08-02-97

De kritische houding van de mondige burger is wat anders dan de opportunistische houding van de calculerende burger die zich niets aan de overheid gelegen laat liggen zolang hij daarmee ongestraft kan wegkomen.

De Groene Amsterdammer, 17-03-2001