Encyclopedie van Zeeland

Kon. Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (1982)

Gepubliceerd op 24-11-2020

AANDIJK

betekenis & definitie

(Aendike, Aendiic, Aandijke, letterlijk ‘aan den dijk’). Gehucht in het "Axeler Ambacht; in de vroegere gemeente "Zaamslag, nu gemeente Terneuzen.

Op het voormalige eiland Zaamslag, (Ambacht van “Zaamslag), later met het Axeler Ambacht verenigd, lagen drie afzonderlijke parochiën: Zaamslag, Aandijke en "Othene. Het niet zo kleine dorp Aandijk lag in het noordoosten van het eiland en had een vrij aanzienlijke kerk welke gelegen was bij de tegenwoordige buurt ‘de Kwakkel’. In 1969 zijn nog 90 cm dikke funderingen van de kerk aan het licht gekomen, alsook menselijke skeletten van de vroegere begraafplaats. De naam van de parochie bleef voortleven in de → Aan- en Genderdijkepolder (bedijkt in 1671).

Het dorp deelde in de verwoesting die op 3 februari 1584 werd aangericht door de Staatse bezetting van de "Moffenschans bij Neuzen.

Als gevolg van de Instructie van 5 mei 1584, waardoor van Staatse zijde de dijk bij → Campen werd doorgestoken, gingen het dorp, alsmede de in de streek van Zaamslag gelegen polders, geheel te gronde.

In Aandijke is een hervormde gemeente geweest met een gekozen kerkeraad. In de classis van Axel (7 mei 1579) werd te Aandijke beroepen Jan Claerbout uit Frankenthal die het beroep echter niet heeft aanvaard. Op de vergadering van de classis Hulst, op 11 april 1580 te Saaftinge gehouden, was aanwezig Jan van Diest (predikant te Aandijke; in 1583 vermoord). Op de laatste classis waarvan acta bekend zijn, die te Zaamslag op 2 januari 1581, wordt Aandijke niet meer genoemd.

LITERATUUR

De Bruin, Polders rond Terneuzen en Axel. De Bruin, Oostelijk Zeeuwsch-Vlaanderen, 94. Gottschalk, Historische geografie II. H.Q. Janssen, Kerkhervorming in Vlaanderen, I, 38. H.Q. Janssen, Kerkhervorming te Brugge, II, 292. De Mul en Truffino, Kroniek van Axel. Muller, Kerkelijke indeeling 153.

Platteeuw, Zaamslag. Wesseling, Axel. Zelandia Illustrata, II, 2, 652-653.