het geloof in spoken is zo oud als de mensheid. Ook menige Brabander heeft er nachten wakker van gelegen.
In Oerle, in café De Kers kon men nog de tafel aanwijzen, waaraan de duivel in eigen persoon heeft gezeten, compleet met bokkepoten. Met rammelende kettingen zag en hoorde men hem ook in de Peel ronddwalen, als mens-hond op de hei in Gemert of als een fel licht in Aalst. Ook spookwagens zagen de mensen voorbijvliegen, in 1963 nog waargenomen op Fellenoord bij Eindhoven. Kastelen zijn bij uitstek de plaatsen waar spoken rondwaren; bij kasteel Heeswijk is het een ridder, die de minnaar van zijn dochter vermoordde, bij kasteel Nemerlaer in Haaren is het een in het wit gesluierde vrouw.
Spookpaarden kennen ze in Oirschot, Veldhoven en Zeelst; veulens in Westerhoven, Rijsbergen en Rosmalen', het enige spokend varken is dat in Nuland.
Een vrouw zonder hoofd kan men tegenkomen in Esch, zieltjes van ongedoopte kinderen kan men overal zien.
Plaatsen, waar misdaden waren begaan, spraken erg tot de verbeelding van mensen, zoals in Bergen op Zoom en ook in Geertruidenberg, waar officieren een slapende schildwacht dood gestoken hadden. Spookhuizen met klopgeesten zijn te vinden in Son en Sint Oedenrode en op diverse andere plaatsen in Brabant.
De lievelingetjes onder de spoken blijven echter de aardmannetjes of kabouters, die ’s nachts allerlei karweitjes opknappen. Men zette schoteltjes melk voor hen klaar als beloning. De Fransen, volgens anderen de paus of de kerkklokken zouden hen verjaagd hebben. Eén is er echter nog achtergebleven, bij kasteel Bouvigne in Breda, die fungeert als een echo van de eigen stem.
Vooral de laatste jaren zijn de spoken en spookverhalen weer erg in trek. De talrijke séances en boeken en televisie-uitzendingen over reïncarnatie spreken eveneens duidelijke taal.
De in 1905 geboren Jacques Sinnighe uit Breda heeft een uitgebreide studie gemaakt over sagen, legenden en hekserij. Nog in deze eeuw is het voorgekomen dat in Breda een vrouw van middelbare leeftijd „Bredase Mieke”, van hekserij werd beschuldigd, omdat bij ieder huis, waar zij probeerde haar honing te verkopen alle huisdieren dood gingen. Op zekere dag is zij door buurtbewoners op een stoel gebonden, waaronder een kruis van vlierhout was gelegd. Toen zij zo verstijfd was, dat zij niet meer kon opstaan heeft zij gezworen nooit meer iemand kwaad te doen.
In de Peel heeft Derk de Beer generaties lang voor een waar schrikbewind gezorgd; ’s nachts liet hij zijn stem horen in de vorm van luid kwetterende nachtvogels en lokte hij mensen mee naar moerassen en vennen, waar zij jammerlijk verdronken. Men zag niets meer van hem dan een lichtende vlek, die zich van het ene moeras naar het andere bewoog; éénmaal werd hij gezien door een meisje, dat hem beschreef als een reus met één normaal been en één bokkepoot.
Bron: Anton van Oirschot, Land van de Brabanders; Telegraaf, 8-5-86.
