Encyclopedie van Noord Brabant

Anton van Oirschot (1985-1986)

Gepubliceerd op 20-10-2020

SCHAIJK

betekenis & definitie

(Schayk, Schaijck of Schaaik) gemeente in Oost-Brabant bestaande uit de dorpen Schaijk en Reek en de gehuchten of buurtschappen Driehuis, Gaal, Hooge Heide, Mun en Schaijksche Hoek.

Ligging: in het noorden grenzend aan Ravenstein, in het oosten aan Grave, in het zuiden aan Zeeland en Uden, in het westen aan Nistelrode en gedeeltelijk aan Berghem. Aantal inwoners (1986): 7.368. Oppervlakte: 4.120 ha.

Wapen: „Linksgeschuind van goud en azuur. Het goud beladen met een raaf van sabel, staande op een takje van hetzelfde; het azuur aan de bovenzijde voorzien van een zilveren balk, schuinlinks gesteld, beladen met drie latijnse letters R van sabel. Het schild gedekt met een gouden kroon van drie bladeren en twee paarlen.” (Het bij K.B. van 5.10.1959 verleende wapen gaat terug op een driekleurig schild met, in een witte baan, de letters R R R, Reek Religione Regi, herinnering aan het feit dat de gemeente Reek de eerste is geweest op de linker Maasoever, die 15.1.1814 zich krachtig tegen het Franse bewind verweerde, „trouw aan godsdienst en vorst”. De raaf houdt verband met het land van Ravenstein).

Geschiedenis: In 1189 heeft de proost van Zijfflich enige goederen afgestaan aan de abdij van Berne, nabij de hoeve Gaal. De kanunniken van deze bij Heusden liggende abdij kochten in 1303 grond op Gaal, Mun en aan de Elft. In de 14de en 15de eeuw maakten verschillende dorpen in het land van Herpen zich zelfstandig. Ook Schaijk en Reek. In 1486 wordt Schaijwijk voor het eerst genoemd. De inwoners leefden van landbouw en veeteelt.

De Gelderse oorlogen en de Tachtigjarige Oorlog vertraagden de ontwikkeling van deze streek, die in de 17de en 18de eeuw opnieuw strijdtoneel werd. Vijf januari 1800 verkochten de Fransen de genaaste gemeenten Ravenstein, Boxmeer en Gemert voor ƒ 3 miljoen aan de Bataafse Republiek. In de loop van de nieuwe eeuw bleven Schaijk en Reek typisch boerengemeenten. In de Tweede Wereldoorlog, 29 juli 1942, werden Schaijk en Reek officieel: gemeente Schaijk.

Overheidsinstellingen e.d.: gemeentehuis, Europaplein 2; raadhuis, Past. van Winkelstraat 5; bureau rijkspolitie, Europaplein 13, hoofdpostkantoor, Runstraat 6a; waterschappen: De Aa, Postelstraat 49, ’s-Hertogenbosch, De Maaskant, Raadhuislaan 30, Oss.

Nutsbedrijven: elektriciteit: PNEM n.v., Mgr. Zwijsenstraat 6a, Ravenstein; gas: Obragas, Evertsenstraat 1, Veghel; water: Waterleidingmij Oost-Brabant n.v., Havenstraat 33, Oss.

Kerken enz.: Twee R.K. Parochies, een in Schaijk en een in Reek.

Onderwijs: Verschillende soorten onderwijs in Schaijk en in de regio.

Sportaccommodaties: o.m. voetbalvelden, sportzaal, tennisbanen, tennis- en badmintoncentrum. Bron: Officiële Gemeentegids 1984.