gevestigd in diverse plaatsen in Noord-Brabant. In Beek en Donk werd de zolderverdieping van het voormalige raadhuis, dat in 1976 gerestaureerd is, ingericht als Oudheidkamer met allerlei gebruiksvoorwerpen uit grootmoeders tijd, foto’s en devotionalia; ook het gildewezen is er vertegenwoordigd met oud gildezilver, antieke vaandels en een gildetrom.
In Geertruidenberg werd een stedelijke oudheidkamer in het leven geroepen door de stichting met dezelfde naam in het jaar 1946; wegens bouwvalligheid moest men tot sluiting overgaan in 1971; na een restauratie in 1974 werd het een particuliere woning, deze kon in 1982 worden geopend als stedelijke oudheidkamer „De Roos” in het fraaie 17de-eeuwse pand. De collectie, die gericht is op de historie van de stad en op haar culturele leven bestaat uit aardewerkvondsten, afkomstig van het Oud-Pesthuis, antieke kaarten en prenten, zegels, munten en penningen, vaandels en wapenborden; tevens oude boeken, devotionalia, oude meubelen. Er is ook werk te bewonderen van de plaatselijke kunstschilders A. H. Jaspers, Hubertus en Jacques Stallen.
In het gemeentehuis te Eersel werd in 1966 een oudheidkamer ingericht met de verzameling van P. Kwinten, die tevens de eerste conservator werd.
De oudheidkamer is ondergebracht op de zolder van dit gebouw en omvat inrichting van een oud Brabantse boerderij, ,,de goeie kamer”, „den herd” en een slaapkamer met bedstee. Naast archeologische vondsten zijn er ook boerenwerktuigen te zien.
De Heemkundige kring van Etten-Leur „Jan Uten Houte” opende in 1964 een oudheidkamer, na al in 1947 begonnen te zijn met het aanleggen van een verzameling, die in het St. Paulushofje te bezichtigen is; een complete inrichting met meubelen en voorwerpen uit de 18de, 19de en begin 20ste eeuw, oude ambachten, een antiek café, schoolklasje, oud buurtwinkeltje, klederdrachten en een verzameling antieke kleding en mutsen. Er is tevens een kapel uit de 18de eeuw, met schuilaltaar.
In het kasteel te Geldrop is in een tweetal grote vertrekken en in de kelderruimten een gemeentelijke oudheidkamer ondergebracht; een speciale gildekamer met oude vaandels en zilver en een verzameling betreffende bestuur, wonen en leven, handel en nijverheid, godsdienstig leven en archeologie, waaronder een oude Romeinse waterput, die in 1968 werd opgegraven. De oudheidkamer, die als stichting werd opgericht in 1964, kon begin 1977 worden opengesteld voor bezichtiging.
De lokale heemkundekring in Alphen startte in 1959 een streekmuseum aanvankelijk in het raadhuis, later in de vroeg 19de-eeuws Nederlands Hervormde kerk. De collectie bestaat uit archeologische vondsten, pijlpunten, bijlen en urnen, en maquettes van oude hofsteden, eveneens van een castellum en een Romeinse woning. Verder objecten uit het Merovingische tijdvak; ter herinnering aan de amateur-archeoloog pastoor W. J. G. Binck werd op de voorgevel een bronzen gedenkplaat aangebracht.
In Vught is de oudheidkamer voortgekomen uit een tentoonstelling onder de titel „Vught 11801920” in 1973; de collectie werd nadien uitgebreid en is te bezichtigen in een voormalig maalderijtje uit 1910. De verzameling bestaat uit antieke prenten, aquarellen, foto’s, schilderijen, ansichtkaarten van Vught alsook vertrouwde dorpshoekjes; oude dorpsambachten, oude klederdrachten, mutsen, speelgoed, kinderboeken, tevens antiek lesmateriaal.
In Grave is het Graafs Museum gevestigd op de plaats, waar zich vroeger het kanunnikenkoor bevond van de St. Elisabethskerk. In een vaste expositie kan men de geschiedenis van Grave volgen vanaf de Middensteentijd tot nu, met veel aandacht voor het voormalige kasteel van Grave, dat sedert ca 1140 aan de Heren van Cuyk toebehoorde. In 1533 werd in dit kasteel Anna van Buren geboren, de eerste echtgenote van Willem van Oranje, die pandheer van Grave was. Van de talrijke belegeringen getuigen de oude prenten, terwijl veel foto’s het stadspanorama en de fraai gerestaureerde oude binnenstad laten zien.
In de bovenzaal van het gemeenschapshuis ..De Aar" te Aarle Rixtel bevindt zich de Heemkamer ..Barthold van Heessel". waar een verzameling 19de- en 20ste-eeuwse klokken te bezichtigen is, afkomstig van de klokkengieterij Petit en Fritsen. Het rijke roomse leven is vertegenwoordigd in processievaandels, kerkelijke gewaden, bidprentjes. beelden van de Mariaprocessie en de Kindsheidoptocht. Een speciale ruimte is ingericht als boerderij met alles wat daarmee samenhangt; daarnaast is er ook timmermans- en klompenmakersgereedschap te bewonderen. In een gedeelte van deze Heemkamer is tevens het atelier van de kunstschilder Marinus Bies heringericht. Marinus Bies leefde en werkte in Aarle Rixtel tussen 1894 en 1975.
Brabant kent nog twee Oudheidkamers, een te Heusden, het Streekmuseum geheten, en een in Someren, waar de Oudheidkamer in het Gemeentehuis is gevestigd.
Bron: Museumkrant Noord-Brabant; H. J. Verwiel, Gids van Musea en Oudheidkamers in Noord-Brabant.
