Encyclopedie van Noord Brabant

Anton van Oirschot (1985-1986)

Gepubliceerd op 20-10-2020

OECKELEN, CORNELIS JACOBUS VAN

betekenis & definitie

(Breda 1798-NewYork 1865). telg uit een beroemd geslacht van orgelbouwers, instrumentmakers, beiaardiers, klokkenisten en uurwerkmakers. Vanaf zijn twintigste maakte hij mechanische muziekinstrumenten (een mechanische piano, een trompetorgel, een klavier-hobo, waarvan nog bouwtekeningen bewaard zijn), maar dit bracht hem niet het succes, dat zijn vader en broers wel ten deel viel, althans niet financieel.

Veel bewondering oogstte zijn klarinet-robot, een bewegende pop-musicus, niet van een echte musicus te onderscheiden. Deze kon naar links en rechts buigen, het riet van zijn klarinetmondstuk met de lippen bevochtigen, zachtjes met de maat meetellen en als een groot artiest klassieke meesterwerken ten gehore brengen. Het was het toppunt van raffinement, waaraan Kees van Oeckclen vijf jaren gewerkt had. Toch bracht ook deze pop hem niet het verwachte geluk. Met vrouw en kind vertrok hij in 1839 naar Nederlands Oost-Indië, na zelfs een ..vergeefs” beroep op de koning te hebben gedaan. Zestien jaren heeft hij zich en zijn gezin met moeite in leven kunnen houden als instrumentmaker en uitvinder voordat hij de wijk nam naar de Verenigde Staten, waar het geluk hem goed gezind scheen.

Zijn partner verkocht echter het patent op een nieuwe uitvinding en toen ook zijn advocaat hem nog bedroog, gooide Kees het over een andere boeg en werd handelaar in pruimtabak. Voor deze handel had hij een verpakkingsmachine uitgevonden en het geld beloofde binnen te stromen, toen de Amerikaanse burgeroorlog roet in het eten gooide. Hij overleed zonder nog ooit in Nederland te zijn geweest. Zijn geesteskind, de robot, versleet zijn laatste dagen in een Amerikaans pandjeshuis. Bij zijn overlijden schreef een Nederlandse krant: ,,De man, die wreed vervolgd door het lot, Ver van zijn Vaderland, maar zacht ontsliep in God.” Bron: De Stem, 10-9-'83.