dorp in de omgeving van ’s-Hertogenbosch, samen met Heeswijk een gemeente vormend sinds 1966; voordien zelfstandig; Dinther grenst aan Heeswijk, Heesch, Nistelrode, Veghel en Schijndel. Tot Dinther behoorde ook het gehucht Loosbroek; ligt aan de Zuid-Willemsvaart (westzijde) en de Aa.
Er zijn hier diverse prehistorische vondsten gedaan, terwijl de plaats ook in de middeleeuwen een rol heeft gespeeld. Tot de later gevormde gemeente behoorden een deel van het dorp Vorstenbosch. de buurten Hekkenhoek. Doodenhoek. Becht, Heilaren, Loosbroek. Donk en Hazelberg. In 1139 wordt Dinther al genoemd, toen de paus bezittingen van het St.Servaaskapittel te Maastricht, o.m. de kerk van Dinther, bevestigde. Het wordt opnieuw genoemd in 1 196, toen Albertus, heer van Dinther, goederen schonk aan de Abdij van Berne.
De abdijheren bedienden de katholieken van Dinther ook zoveel mogelijk toen de katholieke kerk was afgenomen. De pastoors van Heeswijk. die deze zorg op zich namen, verbleven doorgaans op Bedaf, waar ook die van Dinther ter kerke gingen tussen 1650 en 1675. In het laatste jaar kreeg Dinther een eigen pastoor en een klein schuurkerkje, dat in 1806 werd afgebroken. De oude parochiekerk, toegewijd aan St.Servatius, kwam toen weer bij de katholieken in gebruik.
Dinther was een oude heerlijkheid, die al vroeg nauwe banden had met Heeswijk. Na katholieke heren kwamen in de generaliteitsperiode protestantse, o.m. Cornelis Speelman, die in 1833 de heerlijkheid met het kasteel, dat in Heeswijk staat, verkocht aan de gouverneur van Noord-Brabant, baron Van den Bogaerde van Terbrugge.
Ook in Dinther stond vroeger een kasteel, Huis ten Bogaerden links van de Aa gelegen, dat in de 17e eeuw een aanhangsel werd van kasteel Avesteijn, dat aan de rechter-oever van de Aa lag. Andere adellijke huizen waren Zwanenburg op Beugt gelegen en Huis Ter Weer in de Heilaren. Het 17c eeuwse Zwanenburg bestaat nog, liggend aan de Aa tussen Dinther en Veghel. Het landgoed bestaat uit 35 ha bouw- en weiland.
Bron: Witkamp’s Aardr. wb. 1895; dr. H. van Velthoven: Brabant een gewest in opk.. 1949; P. G. Bins: Toer. gids, 1965; Kath. Meyerysch Mem. b.
