Encyclopedie van Noord Brabant

Anton van Oirschot (1985-1986)

Gepubliceerd op 20-10-2020

CONCENTRATIEKAMP

betekenis & definitie

Op 5 januari 1943 als „Konzentrationslager Herzogenbusch”, gevestigd te Vught, in de nabijheid van de Ijzeren Man, door de Duitse bezetters in gebruik genomen. Het werd al spoedig berucht als kamp Vught, waar in ongeveer anderhalf jaar meer dan 29.500 gevangenen gehuisvest werden.

Honderden vonden er de dood; voor veel meer Nederlanders werd het een „Durchgangslager” naar Dachau, Sachsenhausen en Ravensbrück. Het kamp werd van de grond af opgebouwd.Enkele honderden mannen en vrouwen vertrokken in november 1943 uit Vught via Westerbork naar Polen. Slechts de Philips-groep, samengesteld uit joods personeel, bleef in het kamp Vught; het lukte niet die langer dan tot 10 maart 1944 daar te houden. Toen werden ook zij gedeporteerd. Van de 98 deportaties van Joden uit Nederland, ging er op 15 november 1943 een met 1044 Joden uit Vught, op 2 juli 1944 weer 496 personen naar Auschwitz, op 6 en 7 juni 1944 waren het 3017 kinderen en moeders, op 6 september nog een onbekend gebleven aantal, nu naar Ravensbrück; de kinderen en moeders werden naar Sobibor vervoerd, waar zij zonder selectie terstond werden vergast. Vught werd ook nog berucht door de zogenaamde bunkermoord; in januari 1944 sloot Amold Strippel 81 vrouwen op in een bunker van nauwelijks 10 m2. Tien vrouwen kwamen daarbij door verstikking om het leven. Na de oorlog werd Strippel als oorlogsmisdadiger veroordeeld.

Bij het station in Vught, vanwaar zij vertrokken, is een gedenksteen opgericht, terwijl de fusilladeplaats van het kamp bewaard is gebleven. Andere kampen in Noord-Brabant waren: voor politieke gevangenen en voor gijzelaars: het groot-seminarie te Haaren, en voor gijzelaars: klein-seminarie Beekvliet en de Ruwenberg in Sint-Michielsgestel.

Bron: Concentratiekampen, systeem en praktijk in Nederland, 1970; Brabant anders dan gewoon, 1984.