Encyclopedie van Noord Brabant

Anton van Oirschot (1985-1986)

Gepubliceerd op 20-10-2020

BEJAARDENZORG

betekenis & definitie

a. In enkele gevallen voorzieningen in de vorm van woningen opgericht voor oude mannen of oude vrouwen, dank zij een testamentaire beslissing ten bate van armlastigen:

b. in de vorm van ouderwoningen bij de rijkere boeren; afzonderlijke bouw aan de boerderij ten behoeve van de op rust zijnde boer en boerin; woning meestal in verkleinde vorm van de oorspronkelijke boerderij:
c. meer nog na de opkomst van de zusterkloosters in de tweede helft van de 19e eeuw, toen bij de kloosters oude mannenhuizen en oude vrouwenhuizen in gestichtsvorm werden opgericht, waarbij echtparen van elkaar gescheiden werden;
d. sinds begin 1957 door de alg.ouderdomswet, waarbij de oudedag-voorziening werd gegarandeerd ook in financieel opzicht; rond die tijd ontstonden diverse bejaardentehuizen en -oorden, verpleegtehuizen voor bejaarden en serviceflats voor de beter gesitueerden onder de

bejaarden. Uiteindelijk kwam het tot oprichting van bejaardenwoningen met een centrale dienstverlening.

Het aantal oudere mensen stijgt sterk. Er zijn thans in Nederland meer dan 1,6 miljoen mensen boven de 65 jaar (1983); in Noord-Brabant 190.000. In de loop van de negentiger jaren zal het landelijk aantal op ongeveer 2 miljoen komen. Vooral het aantal hoog-bejaarden stijgt. Als gevolg van deze veroudering zal de behoefte aan georganiseerde hulpverlening stijgen, wat uit het oogpunt van financiering en kostenbeheersing ernstige problemen met zich mee zal brengen. Momenteel wordt jaarlijks door het rijk f.4,5 miljard uitgegeven aan bejaardenoorden.

Vergeleken met het buitenland heeft ons land een zeer hoog opnamecijfer van bejaarden in verzorgingstehuizen. Meer dan 90 procent van de bejaarden in tehuizen is aangewezen op steun en bijstand.

In Noord-Brabant zijn op het gebied van de bejaardenzorg werkzaam:

Provinciaal Welzijn Bejaarden van het Provinciaal Opbouworgaan; de Katholieke Diocesane bonden voor bejaarden en gepensioneerden met als doel: het verzorgen van cultureel werk, de lectuurvoorziening, vakantie- en recreatieverzorging en hulpdiensten, zoals telefoon- en autodiensten.

In Noord-Brabant zijn 200 bejaardentehuizen en 17 service-flats ten behoeve van bejaarden. Deze laatste zijn ontstaan uit een initiatief van de Humanitas Stichting voor huisvesting van bejaarden. Een serviceflat bestaat uit 40 tot 250 woningen, bedoeld voor mensen van 65 jaar en ouder, die moeilijkheden ondervinden bij het wonen in woonwijken maar die nog te vitaal zijn voor bejaardenoorden. Zij wonen er zelfstandig en verzorgen zelf hun maaltijden. Er zijn veel gemeenschappelijke voorzieningen, zoals recreatieruimten, wasserettes, logeerkamers, berging, etc. Alle woningen zijn voorzien van een alarminstallatie.

Bij de bejaardenoorden, die ontstaan zijn uit de gasthuizen voor ouden van dagen, waarvan de meeste opgezet zijn op het einde van de vorige en het begin van de 20e eeuw, zijn de laatste jaren, tussen 1970 en 1980, ook aanleunwoningen gebouwd. De bejaarde bewoners kunnen een beroep doen op speciale diensten van het bejaardenoord, waar ook hun maaltijden worden bereid, terwijl zij toch nog op zichzelf wonen.

Noord-Brabant telt verder 12 verpleegtehuizen voor psychisch gestoorde bejaarden (zie ook: Geestelijke Gezondheidszorg).

Bron: geg. P.O.N.