Encyclopedie van Noord Brabant

Anton van Oirschot (1985-1986)

Gepubliceerd op 20-10-2020

BANEN

betekenis & definitie

namen van oude wegen in Brabant, waarvan er later verschillende zijn verhard en waarvan sommige waarschijnlijk nog te maken hebben met het Romeinse wegennet, zoals de Antwerpse baan vanaf Antwerpen over Midden-Brabant; zo liep ook de prehistorische weg over Baarle-Nassau, Alphen, Dongen in noordoostelijke richting; zo liepen er ook prehistorische banen vanuit de omgeving van Tilburg over en door de tegenwoordige Drunense Duinen. Romeinse banen zijn teruggevonden in Esch, Cuyk, de Acht Zaligheden, evenals banen uit de Frankische Tijd.

In 709 liep er al een baan van Tilburg over Riel naar Alphen; in 1006 was er een tol en wisselhuis op een weg onder Vught. De namen van de wegen werden vooral gegeven aan de steden, vanwaar of waarheen ze liepen, zoals Antwerpse baan, Bossche baan, Heusdense baan. Bredasche baan, Graafse baan enz. Tot in het begin van de 19e eeuw waren het op één na onverharde banen. Na 1648 werden deze wegen bewust in slechte staat gehouden uit vrees voor de Spaanse vijand vanuit de Zuidelijke Nederlanden. In het midden van de 18e eeuw werd op initiatief van ’s-Hertogenbosch de eerste steenweg over de oude Bossche baan richting Eindhoven aangelegd.De naam baan leeft nog steeds voort in verschillende (binnen) wegen-namen, zoals de Antwerpse baan, de Loonse baan, de Franse baan en de (Oude)Bossche baan.

Bron: Het Land van de Brabanders. 1975.