Encyclopedie van Noord Brabant

Anton van Oirschot (1985-1986)

Gepubliceerd op 20-10-2020

AFWEERMIDDELEN

betekenis & definitie

worden aangebracht om te voorkomen, dat heksen de drempel overschrijden of dat ze mensen lastig vallen. Men moest palmen leggen voor de deuren van de schuren en stallen; houten kruisjes op de vloer in het varkenskot, trouwens ook onder de dorpel van de huisdeur, maar het Sint Jansevangelie voorkwam ook, dat de heks binnen kon komen; men moest zijn voeten dwars zetten over de voetstappen van een heks, de heks kan dan niet verder en zij zal trouwens ook nooit heenstappen over twee strospieren, die in de vorm van een kruis over elkaar zijn heen gelegd.

Als een „suspect vrouw”, een heks, iemand aanraakte, hoefde men maar te zeggen: „God lone u” en de kracht van de toverij was verbroken. Als iemand op straat iets eetbaars vindt, moet hij eerst zeggen: „In de naam van God,” alvorens het op te eten, dan kan het geen kwaad meer als een heks het daar met boze bedoelingen heeft neergelegd. Als er een heks in de kerk is volgens de priester, hoeft hij het misboek maar open te laten liggen. Als de vrouw, die hij verdenkt, werkelijk een heks is, kan zij de kerk niet verlaten. Een wit kruis, geschilderd op de buitenmuur naast de deur, voorkomt dat de heks naar binnen kan. Want als zij de deurknop aanraakt, wordt ze meteen ontmaskerd.

Ook boven keldergaten moeten zulke kruisen worden geschilderd. Andere afweermiddelen, die gegarandeerd ook helpen zijn: paaskaarsen of stukken ervan, kruissleutels, andere kruisvormen, paasnagels, boekweithalm. Deze zaken legt men overal onder dorpels of onder een mat. Een paasnagel is een gewijde wierookkorrel. die in een paaskaars wordt gestoken. In elke paaskaars zitten vijf korrels ter herinnering aan de vijf wonden van Jezus. Een heks kon heksen door iemand te slaan.

Meteen terug slaan was het beste, dat brak de heksenkunst, tenminste als men hoger slaat dan de heks. Als men toch geraakt is door de kwade hand, moet men naar de paters gaan of naar de heksenmeester of „duvelbinders”, die de betovering konden verbreken. Maar als men de moed had om een heks te dwingen te bidden of iemand te zegenen, dan had de betovering ook geen kracht meer. Men kon uien in zijn tuin planten of op een kruispunt. Dat hield de heksen ook tegen. Heksen kunnen met zilveren kogels worden geraakt, anders niet.Verder: zie heksen.