(grangia, voorwerk; Fr.: úthôf),
a. in de M.E. nederzetting van conversen met enkele monniken op afgelegen grondbezit van een landbouwend klooster. Komen voor bij benedictijnen, cisterciënzers, norbertijnen; ook van hospitaalridders en tertiarissen. Sommige hadden religieuze betekenis, bijv. Bakkeveen, maar het was vaak moeilijk de tucht te handhaven. Over hun bestaan is weinig bekend.
b. in het huidige Frl.: hulppost ter ondersteuning van de werkzaamheden van de paters van Drachten.
Als eerste U. werd febr. 1940 de Sint Jacobs U. gesticht in SintJacobi Parochie (gezinsverzorging); in 1945 de MarienU. te Oosterwolde (verpleeghuis, kapel); in 1946 de Sint-MaartensU. te Bergum; in 1957 de Sint-Paulus-U. te Gorredijk. De paters die een U. verzorgen, behoren tot de communiteit van Drachten, maar zijn belast met de lokale zielzorg in het gebied waar zij werken.
c. niet-kerkelijk. Dependance, bijv. van het Fr. Museum: kerk te Janum, tot voor kort Staniastate.
