(en herontginning). Het in cultuur brengen van woeste gronden.
Eerst zorgt men gewoonlijk voor behoorlijke drooglegging en zo nodig voor aanleg van wegen; dan volgt de eigenlijke O.: vernietigen van de oude vegetatie, sorteren der profiellagen, egaliseren van slechte ondergrond, regelmatig verdelen van de beschikbare goede grond. Vanouds is het meest ontgonnen op zand (de Wouden) en veen (Lage Midden en langs de Compagnonsvaarten).
Na ca. 1880 duizenden ha heide ontgonnen, en een enorm opp. veengronden, thans de veenpolders. Hierdoor is de woeste grond zeer beperkt, een deel is bovendien zeer geschikt voor bebossing, natuurreservaat en recreatie.
Zo schat het Agrarisch Welvaartsplan Frl. (1957) dat nog ca. 4500 ha voor O. in de termen valt, meest woeste veengebieden (petgatencomplexen uit de oude, min of meer wilde, verveningen) in de Stellingwerven, Haskerland, Heerenveen en Dantumadeel. Voor de Fr. landbouw is O. dus niet meer van veel betekenis.Wel is van betekenis de her-O. van cultuurland, dat vroeger verkeerd ontgonnen is of sterk verouderd. Hiervoor komen in Frl. ruw geschat 55 000 ha in aanmerking, of 20 pct. van de cultuurgrond. Her-O. kan bestaan in: egaliseren, breken van slecht doorlatende lagen, sorteren van lagen (slechte naar beneden, goede naar boven werken), en uit combinatie dezer werkzaamheden. De grens tussen O. en her-O. is moeilijk te trekken. In een petgatencomplex kan men de petten als woeste grond en de zethagen als slechte cultuurgrond opvatten.
Voorbeelden van her-O. in Frl.: diepspitten van oude heideprofielen, van oude veengronden; ploegen of spitten van het zgn. schalterveen in het Z. deel van de Lage Midden, een plaatvormig-bulterige en zeer droogtegevoelige storende laag; slootdempen en egaliseren; diepploegen van slechte knipkleigrond e.d. 0. en her-O. kunnen geschieden met de hand of machinaal. Het eerste is alleen rendabel in het kader der werkloosheidsbestrijding. De kosten van her-O. variëren sterk, al naar de diepte van bewerking en de eventuele noodzaak van sortering der lagen. Bij her-O. kunnen bijv. waterbeheersing, ontsluiting, verkaveling rendabel worden. Ook zo bevordert zij economische bedrijfsvoering.
