(Fr.: Huzum, eigenlijk 'bij de huizen’). Tot
I.1.1944, toen het zgn. Zuidertrimdel bij Lwd. kwam, hoofdplaats van Leeuwarderadeel, waarvan het gemeentehuis nog te H. staat. Als onderdeel van Lwd. is H. geen administratieve eenheid meer; de kerkelijke gemeenten en sommige plaatselijke verenigingen houden de naam vast. In de oude kern rondom de Ned. herv. kerk is er nog een eigen dorpsleven, de woonwijken aan beide zijden van de Schrans (Rijksweg) richten zich meer op de stad. Bij de annexatie ca. 15000 inw. Ned. herv. kerk (na 1400, gepleisterd), met oude zadeldaktoren (gerestaureerd 1957—58), Ned. herv. kapel (Pniël), twee geref. kerken, een r.k. kerk (waarbij het zusterhuis der zusters Onze Lieve Vrouw van Amersfoort, Mariëngaarde), een wijkgebouw met badhuis van het Groene Kruis en tal van scholen, waaronder het geref. gymnasium. Het Tjallingaweeshuis is thans als Tjallingahiem een kindertehuis. Aan de H.er-laan ook een veilingcomplex, aan de Badweg (vroeger ‘Juffersreedtsje’) een zwembad. Het kerkhof van H. is al vroeg gebruikt als rustplaats voor inw. van Lwd. Zie: Hepkema Memories, 114; Reg. Leeuw. Cour., 50; Repert., 193.
