Frl. heet de blauwe prov. In de 19de eeuw was het D. bij boeren en arbeiders groot.
Daartegen kwam van alle kanten verzet, waarbij het Fr. idealisme een rol speelde. De Halbertsma’s en het Fr.
Winterjounenocht, het Fr. Volksblad vanO. Stellingwerf en F. Domela Nieuwenhuis, ook de eerste socialistische beweging, hebben gemaakt dat Friezen, in allerlei kring, voor onthouding kozen. Het aantal kroegen, in de tweede helft der 19de eeuw reusachtig groot, is afgenomen (in Opsterland in 1894 118 kroegen en nog vele onbekende stille kroegen, terwijl er 48 mochten zijn; nu 30 volledige verloven). Na W.O. II is het D. groter geworden, vooral onder de jeugd en in de gezinnen, zie Geheelonthouding.
Zie: Reg. Leeuw. Cour., 63; Repert., 308; Leeuw. Cour. (6.7.1947); Rapport inzake het alcoholgebruik door oudere schoolkinderen in Frl. Uitg. Stichting Frl. voor Maatsch. Werk (1957).
