Eerste hulp bij wijn begrippenlijst

Harold Hamersma (2005)

Gepubliceerd op 17-05-2017

Zuid-Afrika

betekenis & definitie

Engelse wijndrinkers zijn dol op wijn uit hun voormalige strafkolonie Australië. Het land heeft er Frankrijk verdrongen van de nummer één positie. Ook in Nederland prediken we het 'wat je ver haalt is lekker’ motto. Maar omdat wij een tijdje de lakens hebben uitgedeeld in Zuid-Afrika, kiezen wij voor hun rood, wit en rosé. Frankrijk hoeft hier echter nog niet te vrezen voor zijn eerste plaats. Bijna de helft van alle wijnen die in Nederland wordt verkocht, is afkomstig van een château of een domaine. Toch is Zuid-Afrika momenteel al goed voor bijna achttien procent marktaandeel (tweede plek).

Dit is vooral te danken aan hun prijspolitiek. Veel Zuid-Afrikaanse wijn is te koop tegen een Hollands prijsje. Tweede sterke punt: lollige namen. Eindelijk begrijpen we waar het over gaat als we op het etiket kijken. Dat belooft ons een Mooi Vooruitsig, Groot Geluk of een Goed Begin. Vandaar ook dat het vaderlandse kerstpakket een geliefde habitat werd voor menig Zuid-Afrikaan. Helaas leidt die aanwezigheid vaak tot een Fikse Koppijn want het zijn nooit de beste die omringd worden door sierkaarsen, potjes pruimen op sap en pakjes partytoast. Maar die groeiende populariteit is niet alleen te danken aan een concurrerende prijsvoering en een opvallende naamgeving. Wijn land Zuid-Afrika is wel degelijk producent van moderne, goed gemaakte wijnen. Ten opzichte van de andere Nieuwe Wereld landen staan ze echter nog met 3-0 achter. Het startschot voor vernieuwing klonk pas op het moment dat Mandela Robbeneiland mocht verlaten. Toen werd ook Zuid-Afrika uit zijn geïsoleerde positie bevrijd en kon er aan een 350 jaar oude wijntraditie een nieuw hoofdstuk toegevoegd worden. En dat was hoognodig. Drieënhalve eeuw monopolie van de KWV, de Koöperatieve Wijnbouwersvereniging van Zuid-Afrika, had onder andere geresulteerd in een verbod op het importeren van Europese wijnstokken en een handel via het quotumsysteem dat pas in 1992 werd afgeschaft. Aldus was dit 'Ministerie van Wijn’ verantwoordelijk voor overrijpe, lang opgelegde, rode wijnen, die ter plekke dikfoet werden genoemd en ook zo smaakten. En wit was al niet veel beter. Logge, slome, veelal geoxideerde narigheid, die geen enkele dorst kon lessen. Helemaal niet van de wijndrinkers buiten de landsgrenzen.

Inmiddels is er een nieuwe generatie wijnmakers opgestaan, die volop experimenteert met allerlei druivensoorten. Vooral de internationale varietals zijn populair. Voor rood, de populairste Zuid-Afrikaanse wijnsoort in Nederland, zijn dit de cabernet sauvignon, de merlot en de shiraz. De pinotage, Zuid-Afrika's enige eigen rode druif, dreigt er zowaar door in het verdomhoekje te komen. Lang werd deze unieke kruising tussen de pinot noir en de cinsautdruif als het visitekaartje van de hedendaagse Zuid-Afrikaanse wijn gezien. Maar steeds meer ambitieuze wijnmakers willen ook met dit eigen DNA niks meer te maken hebben. Wel gaan er stemmen op hem te blijven gebruiken in een eigen Cape Blend die een minimale dosis dient te bevatten en als tegenhanger moet fungeren voor de immers wereldwijd te produceren blends met cabernet sauvignon, merlot en shiraz. Ook wit is ruim vertegenwoordigd. Vanzelfsprekend wordt er gewerkt met de voor de hand liggende chardonnay en sauvignon blanc die gemaakt worden in heel veel verschillende stijlen. Van zuiver en knapperig tot rond, rijp en exotisch. Chenin blanc is nog wel de grootste, maar toch is het niet de belangrijkste druif. Nog te vaak wordt deze ingezet om nietszeggende, platte, slap-fruitige wijnen, veelal voor bulkverzending, van te maken. Het goede nieuws is: men is aan het rooien. Het slechte nieuws is: Zuid-Afrika heeft nog steeds het grootste wijngaardareaal ter wereld.

Grootste uitdaging in het algemeen:een eigen stijl ontwikkelen.