Slagwoord voor de door president Roosevelt gevoerde economische en sociale politiek, in hoofdzaak betrekking hebbend op herstel van het door de crisis van 1929 sterk getroffen economische leven in de Vereenigde Staten. Deze politiek omvatte in de eerste plaats steun aan de landbouw, ordening van industrie en handel en sociale maatregelen.
De steun aan de landbouw (Agricultural Adjustment Act A.A.A.), die noodzakelijk was door de noodtoestand van de boeren met als gevolg een catastrofale schuldenlast en massale executies, betrof naast overname van hypotheeken tegen lagere rente, terugkoopen van geëxecuteerde landerijen, enz., ook een reeks restrictie- en ordeningsmaatregelen met het doel de prijzen der landbouwproducten te herstellen en daarmede ook de koopkracht der landbouwende bevolking, die in Amerika een belangrijke grondslag voor de afzet van de industrie vormt.De ordening van de industrie (National Industrial Recovery Act N.I.R.A.) vond haar uitgangspunt in de bekende „Codes of fair competition” voor de verschillende bedrijfstakken, die door sanctie van de staat kracht van wet kregen. Doel van deze codes was de steeds verdere afbraak van de prijzen door ongebreidelde concurrentie tegen te gaan en hieraan tevens een aantal maatregelen van sociale aard te verbinden, die de achterstand van Amerika op het gebied van sociale wetgeving althans eenigszins zouden opheffen. Zoo bevatten de codes een verbodi van kinderarbeid onder 16 jaar, een maximum arbeidstijd van 40 of 35 uur (in verband met de zeer groote werkloosheid), minimum loonen en de vrijheid van organisatie voor de arbeiders. Deze laatste maatregel had behalve een principiëeleook een practische zijde, daar Roosevelt de vakbeweging mede wilde inschakelen in de controle over de naleving der bepalingen.
Hoewel de codes in principe op vrijwillige samenwerking berustten, stonden toch de regeering verschillende sancties in geval van tegenwerking ten dienste, o.a. uitsluiting van leveranties aan de staat, waarnaast een zeer groot belang werd gehecht aan een echt Amerikaansche bewerking van de publieke opinie: ieder die de codes onderschreef had het recht het teeken van de N.R.A. (National Recovery Administration), de blauwe adelaar, te voeren.
Behalve de genoemde maatregelen vallen binnen het kader van de N.D. groote openbare werken en de bekende campagne tegen de particuliere bedrijven van openbaar nut (staatsexploitatie van de waterkracht der Tennessee-valei Tennessee Valey Authority).
Het spreekt van zelf dat de N.D. op groote weerstanden stuitte. Tegen de maatregelen van Roosevelt werden de vrijheid de vrijheid tot ongebreidelde concurrentie en de vrijheid tot ongebreidelde uitbuiting en, vooral wat betreft de uitbreiding van het centrale gezag, de zelfstandigheid der afzonderlijke staten in het geding gebracht met steun van het overwegend reactionnaire Hooge Gerechtshof, dat zich tenopzichte van de codes o.a. op de Anti-trust wetten (deze verbieden beperking van de vrije concurrentie echter op geheel andere grondslag en met een geheel ander doel) beriep.
Hoewel Roosevelt een rechtvaardige verdeeling van het maatschappelijk inkomen had opgenomen in zijn programma, op grond waarvan hij met behulp van de georganiseerde arbeiders voor een tweede periode tot president werd gekozen, is de N.D. toch in hoofdzaak een slagwoord. Wel beteekende deze voor Amerika een poging tot herstel op nieuwe grondslag, voor een groot deel gebaseerd op de koopkrachttheorie (Koopkracht), zij het ook met handhaving van de bestaande bezitsverhoudingen en hinkend op twee gedachten, of juister op twee klassen, waartusschen de kloof door de N.D. eerder werd verbreed, dan gedempt (Hacker) en in elk geval scherper tot uitdrukking werd gebracht. De resultaten van de N.D. worden zoo verschillend beoordeeld, dat het vrijwel ondoenlijk is, daaromtrent een juist oordeel te vormen'(de Weekly Business index van de New-York Times toont vanaf 1933 een belangrijk herstel, het aantal werkloozen bleef echter schrikbarend hoog); de uitgebreide literatuur is zooals over vele actueele economisch-politieke vraagstukken veelal zeer subjectief pro of contra.
Lit.: L. Mayers, A handbook of N.R.A. (with Supplement service) 1934; L. M. Hacker, Short history of the New Deal, 1935; L. R. Franck, 1’Experience Roosevelt et le milieu social Américain, 1937 ; A.
M. Schlesinger, The New Deal in action, 1938.
