F. is wettelijke erkenning en regeling van onmacht tot betaling, waarbij in het belang van de gezamenlijke schuldeischers de beschikking van den schuldenaar over zijn bezittingen wordt opgeheven en deze ter afwikkeling van zaken, onder toezicht van een door de rechtbank voor elk F. benoemde rechter-commissaris, in handen van één of meer curatoren worden gesteld.
Maatschappelijk beteekent de toestand die tot het F. heeft geleid steeds een verkeerde toepassing van kapitaal wat betreft richting of leiding en het F. een „afschrijving” tot de op dat moment toegekende werkelijke waarde. Wanneer de betreffende onderneming intact blijft kan hierdoor een nieuwe basis voor rendement ontstaan. Daar de F. in tijden van crisis toenemen, als gevolg van de objectieve moeilijkheden voor verschillende ondernemingen of personen, zoowel als tengevolge van de onderlinge economische vervlechting door crediet, waardoor belangrijke F. door meerdere worden gevolgd, vormt de statistiek der F. tevens een conjunctuurindex.
Een tusschenvorm is de Surséance van betaling, waarbij ingeval van tijdelijke onmacht tot betaling gerechtelijk opschorting wordt verleend en één of meer bewindvoerders worden benoemd om met den schuldenaar diens zaken te regelen. De surséance wordt opgeheven indien de betalingen kunnen worden hervat of kan bij gebleken blijvende onmacht in F. over gaan. Ook kan op deze wijze een F. worden voorkomen doordat tijdens de surséance een accoord met de schuldeischers wordt bereikt.
Het in Amerika veel toegepaste receivership is een vorm van bewind in geval van financiëele moeilijkheden, overeenkomende met F. en S. De receiver heeft zeer vergaande bevoegdheden, o.a. ten behoeve van saneering waarbij een algemeen belang is gemoeid (spoorwegen, enz.), tot uitgifte van receivercertificaten, over te gaan, die voorrang hebben zelfs boven vroeger uitgegeven hypothekaire obligaties. De omvang van het reeeivership in Amerika wordt o.a. geïllustreerd door het feit dat 25% der spoorwegen onder receivership is geweest.
Wet.: Faillissementswet.
Lit.: A. Wirminghaus, Konkurs, H. d. S.; A. A. Berle Jr., Receivership, E. S. S.
