Antistof die bij de meeste mensen in het bloed zit (uitspraak: REE-zus-FAK-tor).
Als je geen resusfactor in je bloed hebt, noemt de dokter je ‘resusnegatief’ en wordt er ‘Rh-’ in jouw patiëntendossier opgeschreven. Heb je die stof in je bloed wel, dan ben je ‘resuspositief’. Een resuspositieve baby die bij een resusnegatieve moeder geboren wordt, kan erg ziek worden. Die ‘resusziekte’ komt meestal pas na een tweede zwangerschap. Dat komt doordat de moeder tijdens de geboorte van de eerste baby antistoffen heeft gemaakt. Bij de tweede zwangerschap gaan die stoffen door de placenta (moederkoek) heen, het kind in de baarmoeder in. Als de tweede baby dan ook resuspositief is, breken de antistoffen van de moeder de rode bloedcellen van de baby af. Bij bloedafbraak komt galkleurstof (bilirubine) vrij, waardoor de baby binnen enkele uren na de geboorte geel wordt. Dat kan een ernstige hersenbeschadiging geven en soms gaat de baby eraan dood.
Over de spelling van woorden met ‘resus-’ is veel gedoe geweest. Tot 1995 schreef je ‘rhesusfactor’. Dat woord heeft te maken met de biologische naam van een laboratoriumproefdier, de resusmakaak oftewel Rhesus macaca. In 1995 heeft de overheid de spelling van het Nederlands veranderd en daarbij onder andere de ‘h’ uit ‘rhesus-’ weggenomen. De taalkundigen legden verbaasde dokters toen uit dat we in Nederland ook geen ‘h’ meer schrijven in bijvoorbeeld ‘ritme’, dat we pakweg twee eeuwen geleden nog op zijn Grieks als ‘rhythmus’ schreven. Taal verandert. Je grootouders hebben op school nog ‘vacantie’ geleerd. Zo zou jij dat nóóit schrijven, toch? Maar veel dokters hebben zich toen toch opgewonden over ‘resus’ in plaats van ‘rhesus’ en zelfs wanhopige brieven gestuurd naar de schrijvers van dit woordenboek: of wij er niet voor konden zorgen dat de oude vorm weer officieel werd. Ze mopperden dat het Nederlands ongeveer de enige taal ter wereld is waarin dit medische woord zonder ‘h’ wordt geschreven (wat wel klopt). Ze waren bijvoorbeeld bang dat het woord hierdoor in het buitenland slecht wordt herkend in levensreddende medische documenten van ziek geworden vakantiegangers. Over zo’n misverstand hebben wij nog niets gehoord.
Kijk ook bij bloedgroep, spelling van medische woorden.
