Junior Dokterswoordenboek

Arnoud van den Eerenbeemt (2010)

Gepubliceerd op 23-02-2017

borst

betekenis & definitie

1) De bovenhelft van de romp, omgeven door de ribben; 2) melkklier bij de vrouw.

1) In de borst zitten het hart en de longen. Eromheen zit de borstkas (niet ‘borstkast’).

Ook thorax, pectus.

2) Een van de twee melkklieren bij de vrouw.
De vrouw heeft vanaf de puberteit twee klieren aan de voorkant van de romp. Eigenlijk zou je de borsten ‘borstklieren’ moeten noemen, maar dat doet vrijwel geen enkele dokter. Dokters spreken wel van ‘een mamma’, ‘twee mammae’. Je hebt grote en kleine. Dat zit hem niet in de hoeveelheid klierweefsel, maar in het vetweefsel eromheen. Dus vrouwen met grote borsten geven niet altijd meer moedermelk.

De borstklieren hebben als taak na de bevalling moedermelk aan de baby te leveren. Tijdens de zwangerschap worden ze daarop voorbereid. Uit de tepel van elke borst komt dan moedermelk. Drinkt een kind elke dag van de borst, dan blijft de klier melk aanmaken, wel jarenlang. In sommige landen geven moeders wel vier tot zes jaar lang de borst. Bij een koe werkt het ook zo. Daardoor kan een boer dag in dag uit melk krijgen van een koe die heeft gekalfd – zolang hij maar blijft melken. Vroeger waren er vrouwen die als beroep hadden de borst te geven aan het kind van een vrouw die te weinig of geen melk aanmaakte. Zo’n vrouw heette een ‘min’. Een ander woord voor ‘de borst geven’ is ‘zogen’ (iemand laten zuigen).

Borstkanker (mammacarcinoom) is bij vrouwen de meest voorkomende vorm van kanker. Een ontsteking van de borst heet mastitis. Dat komt vooral voor bij vrouwen die borstvoeding geven. Heel grote borsten kunnen door hun gewicht hinder of zelfs rugklachten geven. De chirurg kan ze dan verkleinen door een deel van het vetweefsel weg te nemen. Borsten worden wereldwijd bij seks belangrijk gevonden. Dat zit bij mensen ingebakken. Hoe dat heel precies zit, hoort eerder in een psychologisch woordenboek thuis. Veel vrouwen en mannen vinden grote borsten mooier dan kleine. De vrouw laat ze soms door een chirurg groter maken. De dokter doet dan meestal een zakje met siliconenrubber, gevuld met siliconengel of bepaald vocht, erin.

Medische woorden over borsten beginnen vaak met ‘mamm-’, want ‘mamma’ is Latijn voor ‘(moeder)borst’. Nu snap je waarom in veel talen kinderen om hun moeder roepen met ‘mamma’, ‘ma’, ‘maman’ en varianten daarop. Er bestaan in de gewone taal veel woorden voor ‘borst’, maar de dokter gebruikt die niet in de spreekkamer. In sommige delen van Nederland is het woord ‘tiet’ best nog wel netjes.

Ook borstklier, melkklier, mamma, tiet. Kijk ook bij borstkanker.