Junior Dokterswoordenboek

Arnoud van den Eerenbeemt (2010)

Gepubliceerd op 23-02-2017

biologische klok

betekenis & definitie

Het verschijnsel dat allerlei processen in het lichaam op elkaar zijn afgesteld en volgens een vast ritme verlopen.

De biologische klok is een aangeboren mechanisme bij alle levende wezens waardoor dingen in hun lichaam regelmatig plaatsvinden. Het bekendste ritme van de biologische klok is het dag-en-nachtritme. Veel bioritmen houden verband met bewegingen van de aarde, de maan en de zon. De 24-uursritmes, zoals onze dagelijkse slaapperiode, hangen samen met de draaiing van de aarde om haar eigen as. Die omwenteling duurt een etmaal oftewel 24 uren. De ongesteldheid bij de vrouw vindt even vaak plaats als dat de maan om de aarde draait: elke maand (in dit woord zit dan ook ‘maan’). Andere woorden voor ‘ongesteldheid’ zijn niet voor niets ‘menstruatie’ (‘menstrualis’ is Latijn voor ‘maandelijks’) en ‘maandstonden’ (in België).

De jaarlijkse ritmes, zoals de vogeltrek en het voortplantingsgedrag van veel dieren, hebben te maken met de baan die de aarde in een jaar tijd rondom de zon aflegt. De inwendige klok van de mens kan ontregeld raken wanneer iemand de ene week overdag werkt en de week erna alleen ’s nachts. Het kan ook bij jetlag gebeuren.

Kijk ook bij jetlag, bioritme, melatonine.