Junior Dokterswoordenboek

Arnoud van den Eerenbeemt (2010)

Gepubliceerd op 23-02-2017

bilharzia

betekenis & definitie

Ziekte waarbij kleine wormpjes als parasieten in de aderen van de buik leven. (uitspraak: bil-HAR-tzia)

Wanneer de eieren van deze wormen (schistosomen) in de lever of de blaas terechtkomen, ontstaat daar een chronische ontsteking. De eieren van die wormpjes komen via de poep in tropische landen in sloten en meertjes (stilstaand water) terecht. Die wormpjes besmetten een daar levende waterslak. Die slak maakt op zijn beurt in het water rondzwemmende larven. Die zijn weer besmettelijk voor mensen die in dat water lopen of zwemmen. De larven dringen de huid binnen en bereiken via de bloedbaan de longen. Daarvandaan kruipen de inmiddels volwassen wormen naar de lever of de blaas. Het zijn niet de volwassen wormen die de mens veel last bezorgen, maar de eieren ervan. Sommige van de eieren die de worm legt, blijven namelijk steken in de darm- of blaaswand en zorgen daar voor een chronische ontsteking.

De ziekte bilharzia komt alleen in de (sub)tropen voor. Daar is het water warm genoeg voor de larven en de slakken om te blijven leven. Reizigers uit Nederland krijgen hooguit een lichte infectie. Mensen die in de landen wonen waar bilharzia voorkomt en die vaak met besmet water in aanraking komen, kunnen ernstig ziek worden. Dokters geven dan medicijnen om de wormpjes in één klap te doden.

Dokters gebruiken voor deze ziekte ook wel de moeilijke naam ‘schistosomiasis’. Dat spreek je uit met de klemtoon op een rare plaats: ‘schisto-so-MIE-asis’. Veel mensen hebben het nog gewoon over ‘bilharzia’, al wordt die naam wat ouderwets. De Duitse arts Theodor Bilharz (1825-1862) heeft ooit de worm Schistosoma ontdekt. Naar hem is de ziekte genoemd.

Ook schistosomiasis.