Junior Dokterswoordenboek

Arnoud van den Eerenbeemt (2010)

Gepubliceerd op 23-02-2017

bijwerking van medicijnen

betekenis & definitie

Een ongewenste en vaak vervelende eigenschap van een geneesmiddel.

Een geneesmiddel heeft naast een gewenste uitwerking (‘de klachten verdwijnen en de ziekte is genezen’) soms ook een ongewenste, meestal vervelende uitwerking. Bijwerkingen zijn natuurlijk niet de bedoeling van de fabrikant, maar die kan ze helaas niet wegnemen. Aspirineachtige pijnstillers bijvoorbeeld nemen hoofdpijn weg, maar geven soms maagpijn. De bijsluiter vermeldt die bijwerking. Dan weet je dat je wat moet eten, voor een ‘bodempje in je maag’, voordat je het medicijn neemt. Soms zijn bijwerkingen zo vervelend, dat je andere medicijnen moet nemen om de bijwerkingen van de ene te bestrijden. Ook komt het voor dat een bijwerking bij iemand een verrassing is voor de dokter die het medicijn heeft voorgeschreven. Het is dan meestal niet duidelijk waarom het medicijn bij die ene persoon vervelend doet.

Sommige geneesmiddelen hebben als ernstige bijwerking dat ze verslavend zijn (zie verslaving). Dat geldt vooral voor slaap- en kalmeringsmiddelen. Die middelen moeten daarom maar voor korte tijd worden gebruikt. Sommige bijwerkingen blijken plezierig te zijn. Sommige oudere mannen slikken een pil om een paar uur lang een stijve piemel te kunnen krijgen om te vrijen wanneer het lichaam de piemel niet meer goed stijf maakt. De fabrikant had die pil ontwikkeld om een bepaalde ziekte te behandelen. De bijwerking van de pil bleek te zijn dat mannen met deze erectiele disfunctie (‘impotent’) er weer door konden vrijen met een stijve piemel. Die mannen blij en de fabrikant ook blij, want die verkoopt nu veel meer van die pillen.