Junior Dokterswoordenboek

Arnoud van den Eerenbeemt (2010)

Gepubliceerd op 23-02-2017

beugel

betekenis & definitie

Band van metaal of kunststof die ervoor zorgt dat scheve tanden recht komen te staan.

Als iemands boventanden zo ver over de ondertanden heen staan dat de ondertanden niet goed zichtbaar zijn, noemt de tandarts dat een ‘overbeet’. Een beugel kan ervoor zorgen dat je boventanden naar achteren worden gedrukt, zodat je voortanden boven en onder netjes op elkaar komen te staan. Soms moet je daarbij meer ruimte tussen je tanden krijgen. Dan trekt de tandarts er een tand tussenuit.
Een beugel krijg je van de orthodontist. Dat is een tandarts die heeft doorgeleerd voor het rechtzetten van scheve tanden. Officieel heet dat ‘het corrigeren van een onregelmatig gebit’.

Met een beetje scheve tanden kun je vaak ook prima happen, kauwen, praten en zoenen. Soms is een beugel medisch gezien eigenlijk niet nodig. Een ‘regelmatig gebit’ is tegenwoordig vooral wat pop- en filmsterren ons met een brede smile laten zien. Die smile willen veel mensen met een niet-filmsterrengebit ook. Tanden rechtzetten gebeurt meestal bij oudere kinderen en pubers, van wie het gebit nog in ontwikkeling is, maar soms ook bij volwassenen. Een beugel kost ouders of verzorgers van een kind veel geld. De orthodontist verdient goed aan het plaatsen van een beugel.

Een beugel moet je een flinke poos dragen. In het begin doet dat wat pijn. Er zijn verschillende soorten beugels. Je begint meestal met een buitenboordbeugel of een plaatbeugel. Een buitenboordbeugel is met haakjes aan je kiezen vastgemaakt. Meestal heb je dan een band om je hoofd. Die band zorgt ervoor dat het groeien van je bovenkaak ophoudt. Maar je onderkaak groeit door. Zo komen je tanden recht op elkaar te staan. Je hoeft deze beugel meestal niet dag en nacht in te doen. Een plaatbeugel zit tegen je gehemelte aan. Hij zit met ijzerdraadjes aan je gebit vast.

Als je een van deze beugels een tijdje hebt gedragen, krijg je meestal slotjes. Dat is een vaste beugel, die je niet uit kunt doen. Op elke tand wordt een stukje ijzer vastgelijmd. Dat ijzer houdt de tanden op hun vaste plaats. Wanneer je tanden en kiezen eindelijk goed staan, moet je vaak nog zo’n twee maanden lang een uitneembare beugel dragen. Die beugel kun je uitdoen wanneer je gaat eten, drinken en sporten. Daarna draag je deze beugel alleen ’s nachts. Bij het dragen van een beugel kan het moeilijk zijn je gebit goed schoon te houden, vooral op plekken waar gemakkelijk tandplaque (‘plak’) gaat zitten en de tandenborstel niet goed bij kan.

Kijk ook bij orthodontie, kroon.