Ondernemingen verstrekken regelmatig informatie aan externe partijen. Deze informatie kan fouten bevatten – opzettelijke en onopzettelijke fouten. Om de betrouwbaarheid van deze informatie te vergroten, wordt in veel gevallen gevraagd om deze informatie te laten verifiëren door een accountant. Die brengt dan verslag uit door middel van een verklaring.
De vorm en inhoud van de verklaring van de accountant kan verschillen. Deze verschillen worden veroorzaak door de soort opdracht die aan de accountant wordt gegeven. Een eerste belangrijk verschil betreft de soort informatie die moet worden geverifieerd. Dit kan gaan om (1) historische financiële informatie of (2) andere informatie.
(1) Historische financiële informatie betreft informatie inzake financiële uitkomsten over een periode die achter ons ligt. Dit overzicht moet zijn opgesteld volgens algemeen erkende (wettelijke) richtlijnen. Het bekendste voorbeeld is de jaarrekening van de onderneming.
(2) De andere informatie kan van alles zijn. Dit kan gaan om niet-financiële informatie (milieu en maatschappelijk), maar ook om toekomstgerichte informatie of informatie over (geautomatiseerde) systemen.
Als de verificatie-opdracht historische financiële informatie betreft, dan geeft de accountant daarbij een verklaring af. Bij opdrachten inzake andere informatie geeft de accountant een assurance rapport af. Het verschil zit in het feit, dat historische financiële informatie is opgesteld op basis van algemeen erkende (wettelijke) richtlijnen: dat betekent dus dat sprake is van een heldere norm.
Een tweede belangrijk verschil betreft de soort opdracht die aan de accountant wordt verstrekt. Deze opdracht kan variëren van (a) controleren tot (b) beoordelen tot (c) samenstellen. De soort opdracht heeft gevolgen voor de diepgang waarmee de accountant zijn werkzaamheden uitvoert. Een controle-opdracht heeft de meeste diepgang en geeft de zekerste uitkomst. Een controle-opdracht mondt uit in een controleverklaring, een beoordelingsopdracht in een beoordelingsverklaring en een samenstelopdracht in een samenstellingsverklaring.
