Sarcofaag komt van het Griekse woord sarkophagus, wat 'vleesetend' betekent. Een sarcofaag is oorspronkelijk een steensoort waarvan men grafkisten maakte, waarin de lichamen, uitgezonderd de tanden, binnen veertig dagen verteerden.
Later werd sarcofaag de benaming voor alle stenen of terracotta doodskisten en tenslotte werd de sarcofaag voornamelijk gebruikt voor die lichamen die men niet begroef, maar die als monument zichtbaar bleven. In Griekenland vindt men sarcofagen al sinds de Mykeense tijd, deze zijn dan zo kort dat een lijk er gehurkt in lag. In de zevende eeuw voor Christus kwamen de sarcofagen uit Klein-Azië weer in gebruik. In Griekenland zijn geen sarcofagen uit de klassieke tijd aangetroffen, maar wel des te meer uit de Hellenistische tijd. De oudste Romeinse sarcofaag is die van C.
Scipio Barbatus (298 voor Christus). Het beeldhouwwerk dat de sarcofaag versiert geeft meestal Griekse mythen weer. Soms vertoont de hoofdpersoon de trekken van de dode. De christenen hebben het gebruik van sarcofagen overgenomen, zo kwamen ze veelvuldig voor in de Middeleeuwen en in de Renaissance.
