Als een van de tridosha's wordt pitta beschouwd als een combinatie van vuur en water. Pitta is de energie die verantwoordelijk is voor alle transformatie in ons lichaam. Alles wat van samenstelling moet veranderen valt onder de verantwoording van pitta. De spijsvertering, de hormoonhuishouding maar ook de gedachtenomzetting.
In de Ayurveda herkennen we pitta als de bio-energie van de spijsvertering en de stofwisseling. Eigenschappen van Pitta zijn: heet, licht, intens, doordringend, scherp en zuur. De primaire functie van Pitta is transformatie. Water en vuur zijn sterk veranderlijk van natuur waardoor ze elkaar voortdurend moduleren en controleren. In het menselijk lichaam staat Pitta voor het element vuur en is zij aanwezig in maagzuren en spijsverteringssappen en verantwoordelijk voor inwerking van enzymen en aminozuren die op hun beurt weer een belangrijke rol spelen in het metabolisme en de neurotransmitters en neuropeptiden die betrokken zijn in het denken.
Mensen met een pitta persoonlijkheid staan bekend om hun gedreven aard en leiderschap kwaliteiten. De belangrijkste centra van pitta in het menselijk lichaam zijn de dunne darm, maag, zweetklieren, bloed, vet, ogen en huid. Pitta heeft de regie over de spijsvertering, absorptie en assimilatie van voedsel, het metabolisme, de lichaamstemperatuur, huidkleur, glans van de ogen, intelligentie en begrip.
Pitta geeft de mens eetlust, vitaliteit en het vermogen om te leren, te begrijpen en te bepalen wat goed of fout is. Een pitta uit balans kan leiden tot tal van lichamelijke en psychische problemen zoals woede, kritiek, negatieve emoties, zuurgraad, zweren, brandend maagzuur, huiduitslag en dunner wordend haar. Mensen met een overwegende pitta constitutie zijn vaak vatbaar voor hart-en vaatziekten, huidziekten en artritis.
