Historische collectie Nederland

Rijksdienst voor het cultureel erfgoed (2019)

Gepubliceerd op 13-06-2019

Vroege Renaissance

betekenis & definitie

Omstreeks 1530 bereikt de Renaissance ons land. Tot 1565 staat deze periode bekend als de 'Vroege Renaissance'. Met name Italiaanse ontwerpers, maar ook plaatselijke bouwmeesters brengen nieuwe ornamenten aan op bestaande gotische gebouwen.

De kern van de renaissance-architectuur bestaat uit de nadruk op harmonische verhoudingen en symmetrie, in navolging van de bouwkunst uit de Oudheid. De belangrijkste structurerende elementen vormen de zuilenorden. De drie oorspronkelijke Griekse orden zijn Dorisch, Ionisch en Corintisch.

Daarnaast werden in de Renaissance twee Romeinse orden onderscheiden: de Toscaanse is een simpeler vorm van de Dorische, en de Composiet een combinatie van de Ionische en de Corintische orde. Deze vijf orden werden in vaste volgorde toegepast: Toscaans, Dorisch, Ionisch, Corintisch en Composiet. Frontons en medaillons zijn mede bepalend voor de nieuwe stijl.

Ook worden na de ontdekking van het paleis van keizer Nero in Rome wandschilderingen toegepast met grotesken en arabesken. (Bouwstijlen in Nederland 1040-1940 / Roland Blijdestijn, Ronald Stenvert, 2000)