Historische collectie Nederland

Rijksdienst voor het cultureel erfgoed (2019)

Gepubliceerd op 13-06-2019

uitziende koppen

betekenis & definitie

Gevelversiering van boog- en muurvelden en zwikken, tegen het einde van de M.e. opkomend onder Spaans-Portugese invloed, bestaande uit koppen in een omlijsting. Zulke ‘têtes d’expression’ o.a. aan portalen te Burgos en Salamanca, aan gevels in Coimbra (c. 1520), verder te Metz en Colmar. Te Straatsburg zijn zij aan de kanselarij (1462) en het hospitaal (c. 1475) tot halve figuren uitgedijd.

In Nederland in de vensterfrontons van het Duivelshuis te Arnhem (c. 1540), inrijpoort van kasteel Bergh, stadhuis van Nijmegen (1555) en van Lochem (1630). Vgl. ‘Fenstergucker’ en in vele steden de naam ‘Huis met de Hoofden’. Het motief verbindt zich in de renaissance met dat van medaillonkoppen ( medaillon).

Houten karakterkoppen en portretkoppen komen sinds XIV voor als versiering van zaalwanden. Voorb.: hal te Ieper (W.V.), koningen van Frankrijk in de kamer van de graven van Artois te Hesdin.