De spaanbalg heeft een wigvormig uiterlijk variërend in lengte van 2 tot 3 meter en in de breedte van 1 tot 2 meter. Het bovenblad is aan een zijde met een scharnier verbonden aan het onderblad. Bij een orgel zijn minimaal twee spaanbalgen nodig.
Ze worden gepompt met treden (voetbediening) of met hevels (handbediening). Om de windtoevoer te stabiliseren werden deze balgen vaak van een dunne, verende houten lat voorzien, onder de balg, die er voor zorgde dat het bovenblad van de balg gelijkmatig naar boven gepompt wordt. Deze houten lat, spaan of veer genoemd, heeft een remmende werking op schokkende bewegingen als gevolg van het handmatig of met de voet pompen van de balg. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)
