of Index librorum prohibitorum is de lijst van verboden boeken in de Roomsche kerk. De gewoonte om een lijst van verboden boeken te bezitten bestond reeds in de oude kerk.
Het decreet van Gelasius 496 was daarvan reeds een bewijs. Toen met de Reformatie het aantal door de kerk verworpen geschriften steeds toenam, gevoelde men in de Roomsche kerk de behoefte om op de gevaarlijkste van deze boeken afzonderlijk te wijzen.
Daarom liet paus Paulus IV in 1557 van deze eerste een Index librorum prohibitorum opstellen en het concilie van Trente benoemde een commissie die de regelen moest vaststellen, naar welke beoordeeld zou kunnen worden, of een boek heretisch of anderszins gevaarlijk moest genoemd worden.Pius V heeft deze commissie in 1566 veranderd in een congregatio indicis en haar opgedragen een index expurgatorius te vervaardigen, d. i. een verzameling van boeken, die na onderzoek en na verwijdering van sommige gedeelten voor goed-catholiek kunnen doorgaan. Benedictus XIV liet in 1758 een nieuwen index verschijnen, die meer naar de behoefte van den tijd was. Daar men niet meer alle schrijvers, hoofd voor hoofd, kon behandelen, maakte men klassen van schrijvers bijv. de Jansenisten, enz. De Index maakt den indruk van een tamelijk machteloos protest te zijn tegen de geestesstroomingen van den nieuweren tijd.
