Deze kerkengroep kortelijk genoemd in Dl. I, blz. 102 dezer Encyclopaedie, is tot openbaring gebracht in 1857.
Haar pioniers kwamen naar de Vereenigde Staten gedurende den „Grooten Trek” naar Amerika, in het midden der negentiende eeuw. Het volk, dat destijds naar Amerika toog, behoorde grootendeels tot de „Afgescheidenen” (Dl.
I, blz. 41). Naar den Staat Iowa togen Ds.
H. P.
Scholte en gelijkgezinden om er Pella te grondvesten, op de maagdelijke prairies van het midden-westen der Unie. Naar de wouden van den staat Michigan trokken Ds.
A. C. van Raalte en de zijnen, meestal behoorende tot de „Gelderschen” (Dl.
I, blz. 45).Te Holland, Zeeland, Friesland, Overijsel, Graafschap, Drenthe en Groningen, alle in den Staat Michigan, ontstonden gemeenten, kerkelijk georganiseerd als Classis Holland. In 1849 besloot men, te Holland, Michigan, als predikanten en kerkeraadsleden vergaderd om zich aan te sluiten aan de Gereformeerde kerk in Amerika (Dl. I, blz. 101) onder beding, dat te eeniger tijd, wanneer men de kerkelijke verbintenis bevond te strijden met de godsdienstige bloei of genot, men met een broederlijk vaarwel weer op zichzelf kon gaan. Al heel spoedig ontstond er ontevredenheid over deze „aansluiting”, vooral onder de voormalige Kruisgezinden, versterkt door aanhangers van Ds. S. van Velzen en van de „Joffer-partij” (Dl. I, blz. 44).
Onder leiding van Gysbert Haan, Jan Gelock en Ds. Koene van den Bosch werd voortdurende agitatie gevoerd, met beroep op het „beding”, en met verwijzing naar misstanden in leer en practijk der Reformed Church, tot „terugkeer van het in 1849 verlaten standpunt”. April 1857 kwam men tezamen ter eerste classicale vergadering. Men vereenigde zich „op de grondslagen der kerk in Nederland”: Gods Woord, de Formulieren van Eenigheid, de Dordtsche Kerkenorde en de Nederlandsche Liturgie.
Vooral door den arbeid van Ds.D.J. Vanderwerp (Dl. I, blz. 44), kwam er langzamerhand eenheid en vastigheid onder de teruggekeerden, die in 1880 den naam Hollandsche Christelijke Gereformeerde kerk aannamen. — In 1890 liet men het eerste woord vallen als een der voorwaarden der Unie met de True Reformed Dutch Church, die zich in 1822 had afgescheiden van de Gereformeerde kerk in Amerika (vgl. Froeligh en Goetschius). Ds. Vanderwerp leidde verschillende mannen op voor ’t predikambt, een arbeid in 1876 leidend tot de oprichting eener Theologische School te Grand Rapids, uit welks literair departement het Calvin College mettertijd ontstond.
In 1925 waren er in dat College 227 studenten ingeschreven. In het daaraan verbonden Normal Department 45, en in het Seminary 40.
Van een groepje van 4 worstelende gemeenten, met omtrent 150 huisgezinnen, 250 belijdende lidmaten, en één leeraar in 1857, ontwikkelde zich de Christelijke Gereformeerde kerk geleidelijk, totdat zij in 1925 ruim 250 gemeenten telde met een zielental van over de 100.000 en 250 predikanten. Van laatstgenoemden zijn er een twintigtal bezig in het werk der Inwendige Zending, onder verstrooide Hollanders van Gereformeerde gezindheid in de Vereenigde Staten en Canada, en in den arbeid der Heidenzending onder de Navaho- en Zuni-Indianen in den Staat New-Mexico (hoofdstation, Rehoboth NewMexico), zoowel als in China, te Jukao, Kiangsu Provincie.
Ook wordt er gewerkt (onder de Joden, te Chicago en Paterson, en onder Hollandsche zeelieden en immigranten te Hoboken, New Jersey, 332 River Str.
In het eerst hield men met hand en tand vast aan het Nederlandsch, doch in de laatste jaren komt de Engelsche taal steeds meer op den voorgrond, met vastkleven nochtans aan Nederlandsche Gereformeerde beginselen, o.a. inzake Psalmgezang, Catechismusprediking, Catechisatie-arbeid en Christelijk onderwijs, het laatste in vrije Christelijke scholen, waarvan er in 1925 ongeveer 175 bestonden. Filantropische arbeid wordt verricht onder zenuw- en teringlijders. Lidmaatschap van geheime genootschappen is onvereenigbaar verklaard met lidmaatschap van de Christelijke Gereformeerde kerk.
Weekbladen : The Banner, van 1866 dateerend, en De Wachter in 1868 opgericht. Correspondentie wordt onderhouden met de Gereformeerde kerken in Nederland en Zuid-Afrika en enkele Gereformeerde kerken in Noord-Amerika.
