De champagnes van Larmandier-Bernier behoren tot mijn favorieten. Je proeft bij de champagnes van Sophie en Pierre Larmandier dat hun werk hun passie is. Pierre Larmandier is een récoltant-manipulant in Vertus, in de Côte des Blancs, met een jaarlijkse productie van 110 a 120.000 flessen. Hij is midden veertig.
De wieg van de familie van zijn moeders kant, de Berniers, staat hier al heel lang. Maar de Larmandiers komen oorspronkelijk uit Cramant. Geen wonder dat zijn wijngaarden juist te vinden zijn in deze twee gemeenten. Hij exploiteert ruim 15 hectaren, versnipperd over zo'n 50 percelen. Twee hectaren pinot noir in Vertus en een kleine 13,5 hectaren chardonnay in Vertus, Oger en Cramant. In 1988 heeft hij het wijngoed van zijn moeder - zijn vader was al in 1982 overleden - overgenomen, hoewel hij een commerciële opleiding had gevolgd. In het midden van de jaren negentig van de vorige eeuw heeft hij gekozen voor een andere werkwijze. Hij gebruikt sindsdien geen chemicaliën meer, maar bewerkt de grond. In 1999 is hij vervolgens begonnen met een conversie richting de biodynamische wijnbouw. In 2002 heeft hij het certificaat hiervan verworven. Het betekent ook dat hij alleen werkt met natuurlijke gisten. Een consequentie van zijn keuzes is dat hij champagnes produceert van alleen eigen druiven. Hij koopt niets bij, 'want hier werkt er niemand zo in de wijngaarden als ik zelf doe'. Pierre Larmandier ziet deze stap niet als een teruggaan in de tijd, maar juist als gericht op de toekomst. Pierre Larmandier zoekt in zijn champagnes het terroir en het oogstjaar. Dat vraagt oude wijnstokken en niet overdreven hoge rendementen. De gemiddelde leeftijd van zijn stokken is ongeveer 35 jaar - er zijn percelen ouder dan 90 jaar. Hij houdt het bij een oogstopbrengst van gemiddeld 13.000 kilo per hectare, waar anderen in Vertus gemakkelijk 20.000 kilo binnenhalen. Pierre Larmandier is duidelijk: 'Er zijn tegenwoordig veel dunne wijnen; het geeft misschien champagnes die fijn en elegant zijn, maar die structuur missen'. Hij zoekt structuur en mineraliteit. Mineraliteit krijgt hij via het wortelstelsel van zijn vieilles vignes. Doordat Larmandier ploegt, hebben die oude stokken diepe wortels. Hij plukt laat, want zijn doel is 11 procent potentieel natuurlijke alcohol. Dat dit streven enigszins ten koste gaat van de zuurgraad interesseert hem weinig. Hij houdt voldoende zuren over - dat is immers een gegeven van de chardonnay op de krijtbodems en bij het specifieke, koele klimaat van de Champagne. Maar per saldo wil Pierre Larmandier geen zure champagnes produceren, maar minerale. Daarom hebben de champagnes van Larmandier-Bernier naast kracht en vulling, vlees en fruit, een toef jodium en zijn ze vaak licht ziltig.
Door het gebruik van alleen endogene gisten verloopt de gisting traag. Een derde van de jaarlijkse productie gist op hout, de rest op cuve. Larmandier-Bernier beschikt over zo'n 60 vaten en twee foudres en verder zijn er de klassieke cuves. Het deel dat op hout ligt, wordt ook gebatonneerd. Door het oproeren van het bezinksel krijgen de jonge wijnen wat vet en dat kan, want er is voldoende mineraliteit. Het proeven voor het maken van de assemblages stelt hij altijd uit tot april, want de jonge wijnen ontwikkelen zich ook in de tweede helft van de winter nog aanzienlijk. In mei maakt hij dan de assemblages en al snel daarna worden de cuvées op fles gebracht. De non-millésimés liggen bij Pierre Larmandier twee jaar sur lattes en de millésimés niet meer dan drie jaar. 'Als een wijn goed is, is hij goed als hij jong is én als hij oud is.’ Als dosage gebruikt hij geen opgeloste suiker en geen liqueur, maar fructose. Zijn dosages zijn dusdanig laag dat alle champagnes van Larmandier-Bernier van het type extra brut zijn.
De Brut Tradition Premier Cru neemt 50 procent van de productie voor zijn rekening. Het is een prachtige basischampagne op basis van chardonnay - er zit 15 procent pinot noir in en 40 procent van de assemblage bestaat uit vins de réserve. De wijn bezit een heerlijk fijne mousse en is bomvol zacht, fris en puur fruit. De afdronk wordt gekenmerkt door een fijn bittertje. De Blanc de Blancs Premier Cru is strakker en droger - hoewel de dosage dezelfde is. De mineraliteit in deze champagne is formidabel. Je proeft werkelijk het zilte, de jodium en het krijt. Diezelfde mineraliteit heeft ook de Terre de Vertus Premier Cru - een wijn van vier percelen, in totaal 2 hectaren, halverwege de helling richting Le Mesnil. De wortels van de wijnstokken gaan hier werkelijk zeer diep in het krijt. Pierre Larmandier geeft zijn Terre de Vertus Premier Cru sinds 1995 geen dosage meer. De vins clairs hebben voldoende rondeur en balans om het zonder te doen, vindt hij. De Vieille Vigne de Cramant Grand Cru is een millésimé. Het is een schitterende champagne met kracht, vulling, rondeur, mineraliteit, breedte en complexiteit. In Decanter van juni 2003 staat over de 1998 '...show the cleanest, purest expression of Champagne that I think I have ever tasted. A young and beautiful wine that just happens to sparkle.' De Rosé de Saignée Premier Cru is zeer vineus en gestructureerd.
