Champagne compleet

Gert Crum (2008)

Gepubliceerd op 07-06-2017

Krug

betekenis & definitie

Zoals meer stichters van champagnehuizen was Johann-Joseph Krug Duitser. Hij werd in 1800 in Mainz geboren, trouwde een Engelse en verkreeg de Franse nationaliteit.

In 1843 stichtte hij zijn eigen bedrijf. Bijna onmiddellijk verwierf Krugs champagne faam vanwege de volle smaak, zijn kracht en vinositeit. Het werden de kenmerken van Krug, de basis van het succes. Joseph Krug - het on-Franse Johann verdween snel - bleek een meester in het assembleren, het componeren en het creëren van een harmonieuze, karaktervolle champagne.

Joseph werd opgevolgd door zoon Paul. Die werd op zijn beurt, in eerste instantie met tegenzin, want hij had andere plannen, opgevolgd door zoon Joseph II. De weerzin sloeg om in passie. Hij leidde de zaak decennialang met verve en ging in 1959, op 90-jarige leeftijd officieel met pensioen. Hij overleed in 1967, maar was tot het eind van zijn dagen actief bij de zaak betrokken. Hij heeft Krug gemaakt tot wat het nu is. De zoon van Joseph II, Paul II, heeft het bedrijf eveneens volgens de tradities van de familie geleid. Tot op hoge leeftijd is hij actief geweest en liet hij zijn stem gelden bij de proeverijen in het kader van het vaststellen van de cuvées. Hij overleed eind 1998. Vanaf 1977 was de dagelijkse leiding in handen van de broers Henri (1937) en Rémi (1942). Meer dan 20 jaar zijn zij het gezicht van Krug geweest. Henri verantwoordelijk voor de productie en Rémi voor de verkoop. Met Henri's oudste zoon, Olivier, geboren in 1966, is eind jaren negentig van de vorige eeuw de zesde generatie aangetreden. Henri is in 2002 en Rémi in 2006 met pensioen gegaan. Met hun vertrek - hoewel ze er nog bijna dagelijks rondlopen - zijn er voor het eerst 'vreemden' in de directie benoemd. Als opvolger van Henri is al weer een aantal jaren geleden Erie Lebel als directeur technique - hier genoemd directeur oenotogie - aangesteld. En in 2007 is Panos Sarantopolos benoemd tot président-directeur-géneral. Hij is dus als zodanig de baas van Olivier. Maar de sfeer van de familie Krug, dat moge duidelijk zijn, is nog steeds in alles aanwezig. Niettemin werd Krug in 1970 onderdeel van cognachuis Rémy Martin, later de groep Rémy-Cointreau. En sinds begin 1999 behoort 'het juweel van de Champagne' via zijn Moët-Hennessy-filiaal tot het LVMH- conglomeraat. Maar Krug blijft Krug, zo denk ik.

Wat is het speciale van Champagne Krug? Wat maakt Krug tot een groot merk, al bedraagt de jaaromzet slechts 500 a 600.000 flessen, minder twee promille van de totale champagneverkoop? Dat is vooral de motivatie, de wil om de beste te zijn en daarvoor hanteert men bij Krug op compromisloze wijze een aantal regels. Echte Krugregels, die niet zelden haaks staan op wat in de streek usance is. Hoort men in Champagne bijna altijd smalend spreken over pinot meunier, bij Krug waardeert men het fruit en de charme van sommige goed geselecteerde pinots meuniers juist in hoge mate. 'Pinot meunier is als het zout in de pap', zegt men bij Krug. Met graagte en steeds weer, overtuigd als men is van zijn waarde, verwerkt men een aanzienlijk deel pinot meunier in de assemblages. Leuvrigny, zo'n 15 kilometer ten westen van Épernay, is voor Krug al jaren een van de bronnen hiervoor. Bij Krug gebruikt men alleen de eerste persing. Dat wil zeggen dat slechts de eerste 2050 liter most van elke 4000 kilo druiven wordt gehouden. Alles wat daarna nog uit de druivenmassa wordt geknepen, wordt doorverkocht. Heeft men elders in Champagne bijna overal de kleine eiken vaten ingeruild voor grote, blinkende, roestvrijstalen tanks, bij Krug vindt de alcoholische gisting van alle wijnen nog op eiken pièces champenoises van 205 liter elk plaats.

Door de korte lagering op eiken vaten is er sprake van een gecontroleerd zuurstofcontact en dat geeft de jonge wijn extra aromacomplexiteit en de nodige structuur. Kortom, het hout geeft meer persoonlijkheid aan de wijn. In de kelders bij Krug liggen een kleine 4000 eiken vaten. In 2007 heeft men 300 nieuwe vaten gekocht, maar ze worden pas over drie jaar door Krug zelf gebruikt. Eerst worden er andere wijnen op gelegd. Veel champagneliefhebbers denken dat Krug zijn wijnen op deze houten vaten opvoedt. Dat is geenszins het geval. Het is geen vieillisement, maar een naissance. Het gaat slechts om de 'geboorte' van de wijnen, gedurende die eerste korte en tere 'kindertijd'. Het gaat niet om het verkrijgen van bepaalde houtaroma's in de wijnen. Het is eerder een vorm van micro-oxygénation. Het korte zuurstofcontact is als een vaccinatie tegen ziekten. Door de korte tijd op hout en het zuurstofcontact is de champagne later beter beschermd tegen oxidatie. Bij Krug laat men in principe ook de malolactische vergisting achterwege, hoewel er wat dit betreft geen wetten zijn.

Kwaliteit en karakter van Krug zijn echter vooral terug te voeren op de draconische selectie en de kunst van het assembleren. 'De assemblage begint al met de oogst', aldus Henri Krug. 'Zoals de kok weet wat hij straks op het bord van de gast legt op het moment dat hij op de markt zijn inkopen doet.' Assembleren is eigenlijk niets anders dan selecteren.

De eerste selectie vindt dus plaats bij de oogst. Wat koopt men, wat verkoopt men door en wat koopt men niet. De tweede selectie vindt plaats vlak voor kerst, als de jonge wijnen zich voor het eerst laten beoordelen. De derde in februari en maart volgend op de oogst. Dan komen de drie oenologen die het huis in dienst heeft, onder wie dus Erie Lebel, en Henri, Rémi en Olivier bij elkaar om de definitieve assemblages te maken. Bij Krug staat men erop dat op zo'n moment minstens twee generaties rond de proeftafel staan. Het gaat om de héritage du gout. Door veel te proeven, door veel ervaring weet men de verschillende wijnen op waarde te schatten en kan men ze al of niet een plaats geven in de uiteindelijke assemblage. Bij Krug spreekt men over het assembleren als over de kunst van het champagne bereiden. Het assembleren is niet het bij elkaar brengen van drie druivenrassen, maar - veel belangrijker - het componeren van talloze crus, elk met een eigen terroirexpressie, elk met een eigen karakter, tot een harmonieuze en tegelijk spannende symfonie. Men is geneigd te denken dat bij een ambachtelijk huis als Krug de remuage nog door geretourneerde remueurs gebeurt, maar dat is niet het geval. Ook hier ervaart men dat de remuage met gyro-palettes een beter, een regelmatiger resultaat geeft. Er is echter geen partij hetzelfde en dus moet het computerprogramma dat de gyropalettes aanstuurt met zorg worden gemaakt. Het is geen routineklus.

Krug produceert slechts vijf champagnes. De basischampagne, die 80 procent van de totale verkoop uitmaakt, is de Krug Grande Cuvée Non-Millésimé. In de ogen van de Krugs is het echter fout om te spreken van non-millésimé. Het gaat hier, zo stellen zij, om een multi-millésimé, want in de compositie zit, naast tientallen wijnen van de jongste oogst, ook een groot aantal vins de réserve. Niet zelden bestaat de Grande Cuvée uit 40 tot 50 verschillende wijnen. Zes crus, wijnen uit Mesnil, Avize, Aÿ, Ambonnay, Trépail en Leuvrigny, maken 80 procent van de assemblage uit. Zij vormen, door traditie en door argumentatie, de kern van wat l'identité de Krug is. De Grande Cuvée is gedomineerd door pinot noir en is daardoor vineus, rijk en vol. Voor de opslag van de zo belangrijke vins de réserve heeft men in 2007 juist een nieuwe cave in gebruik genomen met 36 hoog glanzende roestvrijstalen tanks. Elke tank heeft twee compartimenten, opdat de vins de réserve per cru en zelfs per perceel onder ideale omstandigheden kunnen worden bewaard.

De Krug Grande Cuvée is weliswaar de basischampagne van het huis, maar daarmee is het nog niet een normale champagne. 'Tous nos champagnes sont des cuvées de prestige', zegt men bij Krug. Misschien daarom wel wordt deze champagne door liefhebbers steeds weer kritisch geproefd. Soms hoor je dan dat de stijl van de Grande Cuvée verandert, dan wel veranderd is. Hij zou iets lichter zijn geworden en minder complex zijn. Maar in werkelijkheid zijn er in de productie nul veranderingen doorgevoerd. De Grande Cuvée wordt nog altijd samengesteld uit dezelfde crus en dezelfde variëteiten. Ja, er zijn wel veranderingen. Er zit nu meer vins de réserve in dan eerder. En de distributie van de Grande Cuvée is tegenwoordig aanzienlijk beter, waardoor hij frisser in het glas komt. Eerder kwam het maar al te vaak voor dat een oude Grande Cuvée werd geopend. Door flesoudering ontwikkelt ook deze champagne zich.

De volgende in het assortiment is de Krug Vintage, die alleen in goede jaren wordt geproduceerd en die altijd veel body, structuur, balans en finesse heeft. Nu is er de Krug Vintage 1996, een champagne die je niet met blote handen aan moet pakken. Zeer dynamisch, zeer krachtig, zeer diep, zeer breed en tegelijk optimaal harmonisch. De in alles perfecte champagne. Wellicht de mooiste 1996 die er is gemaakt - hoewel hij moet wedijveren met de Bollinger RD 1996, De Cuvée Sir Winston Churchill 1996 van Pol Roger en de Salon 1996. De vraag is of de Krug Vintage 1996 een ‘Killer Krug' zal worden zoals de 1959 en 1961, 1996 is een bijzonder jaar, een origineel jaar doordat de druiven fantastisch rijp waren, dus veel suikers bevatten en tegelijk een hoge zuurgraad hadden. 1996 is bij Krug ook om andere reden een bijzonder jaar: de selectie-proeverijen voor de assemblage van deze Krug Vintage zijn gedaan door drie generaties. Paul II leefde nog, Olivier was net aangetreden en natuurlijk waren Henri en Rémi er. Met de Krug Vintage 1995 en 1990 is het in ieder geval een gevierd trio - de Krug Vintage 1995 is evenzeer fabuleus en het is een open debat als het om de vraag gaat welke de mooiste, de spannendste, de fijnste is. Toekomstige Krug Vintages als 1998, 2000 en 2002 liggen nog te sluimeren in de kelders van Reims. Men kan twijfels hebben over de waarde van jaren als 1998 en 2000, maar bij Krug zegt men dan dat de rol van het huis, van de artiest, in zulke jaren cruciaal is.

Er is ook de superbe Krug Rosé - de enige Krug die jeugdig moet worden gedronken, want hier gaat het om frisheid en fruit. ‘De rebel' in het assortiment is de eveneens alleen in geslaagde oogstjaren geproduceerde Clos du Mesnil millésimé. Een monocru van één oogstjaar. Daarmee is deze champagne het tegenovergestelde van het eigenlijke Krugconcept: de brede assemblage. Vandaar 'de rebel'. Clos du Mesnil is een van de duurste champagnes die op de markt is. Rémi Krug kan niet ontkennen dat het hier een mono-cru betreft, maar niettemin relativeert hij de zaak: 'Het is geen mono-vignoble; het Clos telt vijf verschillende percelen, elk met eigen condities; de druiven worden voor elk perceel op een ander moment geoogst'. Het is een blanc de blancs van de 1,85 hectare kleine, 300 jaar geleden ommuurde wijngaard midden in de bebouwde kom van Le Mesnil-sur-Oger. De wijngaard, die ooit aan benedictijnen heeft toebehoord, werd in 1971 door Krug gekocht en vervolgens herbeplant. De eerste Clos du Mesnil die Krug uitbracht, de 1979, is meteen ook een van de mooiste. Deze onderhand legendarische wijn is nog steeds heerlijk fris en levendig, terwijl hij een complex, licht geroosterd boeket heeft ontwikkeld. De 1981 en '82 zijn uitzonderlijk goed en de 1985, '88, '89 en '90 hebben een perfecte balans en zijn grandioos. De 1990 is na meer dan 15 jaar fascinerend breed en krachtig - alsof er ook pinot noir inzit. Aroma's van appel, maar ook exotisch fruit en nougat. Het toppunt van complexiteit. In de mond superelegant en lang. Na de 1992 en de nog altijd zeer jeugdige 1995 biedt men nu de 1996 aan. Henri Krug zegt dat de Grande Cuvée met een symfonie kan worden vergeleken en dat de Clos du Mesnil een sonate is.

Sinds het voorjaar van 2008 is er een vijfde champagne aan het excellente gamma van Krug toegevoegd. Pas een half jaar eerder is het goed bewaarde geheim naar buiten gekomen dat Krug in 1994 een minuscuul kleine, ommuurde akker van een livreur in Ambonnay heeft kunnen kopen. Het gaat om 68 are pinot noir in deze grand cru. De Krug Clos d'Ambonnay 1995 is uiterst zeldzaam en vreselijk duur. Er zijn slechts zo’n 3000 flessen geproduceerd en de prijs benadert de 3000 euro. Per fles dus.

Onder de naam Collection brengt Krug oudere champagnes. Ze worden pas gedegorgeerd na veel jaren. Op dit moment is de 1985 verkrijgbaar en nog oudere, uit 1981, 79 '66, '64, '62, '61 of '55 zijn te bestellen. Krug-champagnes zijn top. Rémi Krug beweert niet voor niets met trots: ‘Champagne draagt niet het stempel van zijn herkomst, maar van zijn maker.' Ik las eens Krug est une maison champenoise de taille moyenne, mais de réputation mondial en daarmee ben ik het van harte eens.