Champagne compleet

Gert Crum (2008)

Gepubliceerd op 07-06-2017

Côte des Blancs

betekenis & definitie

De Côte des Blancs is een tweede falaise, haaks op de Montagne de Reims, die ten zuiden en zuidwesten van Épernay, la capitate du champagne, verrijst.

De Côte des Blancs blijkt in werkelijkheid niet te bestaan uit één enkele heuvelrug, maar uit meerdere côtes die vanuit Épernay in zuidoostelijke, zuidelijke en zuidwestelijke richting uitwaaieren. Ter plekke wordt gesproken van les coteaux au sud d'Épernay. Daartoe behoren de hellingen van Pierry, Moussy, Chavot, Vinay, Grauves, enzovoort, alsmede het westelijk deel van Épernay zelf. De heuvelruggen hier zijn van elkaar gescheiden door kleine valleien. Op de naar het oosten, zuidoosten en zuiden gekeerde hellingen vinden we de wijngaarden. In totaal gaat het bij de Côte des Blancs, inclusief Les Coteaux d'Épernay om ongeveer 4500 hectaren. De Côte des Blancs is dus tegelijk de kleinste en de meest prestigieuze van de drie districten die het hart van Champagne vormen.

Overigens is de Côte des Blancs zeker niet alleen beplant met de blanke chardonnay - zoals de naam van het district ons moet doen geloven, in gemeenten als Pierry, Moussy, Chavot, Monthelon, Mancy en Grauves staat, naast chardonnay en pinot noir, vooral de nodige pinot meunier. Pinot meunier van Pierry en Moussy heeft sinds jaar en dag zelfs een reputatie. De volledig op het oosten georiënteerde côte van Cramant, Avize, Oger en Le Mesnil, de langste, de hoogste (de kam ligt grosso modo op 250 meter) en kwalitatief de belangrijkste, is praktisch het exclusieve domein van de chardonnay en daarom is dit gehele district voor het gemak maar Côte des Blancs gedoopt. Het gaat hier om ongeveer 3300 hectaren. Chardonnay domineert hier met meer dan 95 procent en op de 430 hectaren van Le Mesnil staat zelfs 99,58 procent chardonnay. Vertus, aan de zuidpunt van de Côte des Blancs, is lang een wat vreemde eend in de bijt geweest. De wijngaarden van deze met 532 hectaren grote wijnbouwgemeente zijn tot voor enkele decennia gedomineerd door pinot noir. Maar inmiddels, met de toegenomen populariteit van - en vooral de hogere prijs voor - de chardonnay, beslaat de witte variëteit hier 89 procent van de totale aanplant. Niet altijd terecht, want vooral in de directe omgeving van Vertus leent de lemige bodem zich beter voor pinot noir.

Wat de echte Côte des Blancs is, ligt perfect op het oosten, hetgeen heel belangrijk is voor chardonnay. De toplaag is hier weinig diep. De wortels van de wijnstok zitten meteen op en in het krijt. En de chardonnay is perfect in staat om de mineraliteit van deze bodem tot uitdrukking te brengen. De bank van krijt en kalksteen volgt over een lengte van ongeveer 20 kilometer, van Oiry en Chouilly tot en met Bergères-lès-Vertus, een noord-zuidlijn. Cuis, pal ten noordwesten van Cramant, is ook redelijk bekend en profiteert van de aantrekkingskracht van de Côte des Blancs, maar vormt feitelijk de overgang tussen de echte 'witte heuvelrug' en de mindere crus Grauves, Mancy en Monthelon op een van de coteaux d'Épernay. In het noordelijk deel van deze Côte des Blancs, vooral bij Cuis, Cramant, Avize en Oger, zijn de hellingen opvallend steil. Bij Le Mesnil en zeker bij Vertus zijn ze minder steil en liggen zelfs veel wijngaarden in een slechts heel licht glooiend land. Aan de zuidzijde, bij Vertus en Bergères-lès- Vertus, om precies te zijn bij de Mont Aimé, gaat de Côte des Blancs plots over in vlak land en even verderop zelfs in moerassig gebied. Hier, op de plaine champenoise, is geen plaats voor de wijnstok, maar staan gewone agrarische cultures als suikerbiet en graan.

Niettemin is er ook een zuidwestelijke voortzetting van wat de Côte des Blancs is. Hoewel minder hoog en vooral minder steil zou je de Côte de Sézanne als zodanig kunnen zien. Feitelijk loopt het wijngaardgebied van Champagne hier nog zo'n veertig tot vijftig kilometer door tot voorbij Sézanne.

Deze Côte de Sézanne telt een kleine 1500 hectaren en is dus niet onbelangrijk. De drie variëteiten zijn er aanwezig, waarbij de chardonnay met ruim twee derde van de aanplant verreweg domineert.