(L., vita = leven; amine = een verbinding afgeleid van ammoniak; de meeste vitamines echter bevatten geen ammoniak), organische stoffen die mens of dier zelf niet kunnen synthetiseren en die in kleine hoeveelheid noodzakelijk zijn voor het organisme ➝ coënzym. OVERZICHT VAN DE VITAMINES Naam van vitamine: A retinol (vroeger axeroftol) gebreksverschijnselen: nachtblindheid; xeroftalmie biochemische werking: vorming van rodopsine; epitheelvorming voorkomen: boter, melk, lever; provitamine A (caroteen) in wortels, melk, eigeel, lever.
Naam van vitamine: B1 thiamine (aneurine) gebreksverschijnselen: beri-beri; verlamming; hartafwijkingen biochemische werking: co-enzym bij decarboxylatie van pyrodruivezuur. voorkomen: bruinbrood, peulvruchten, synthese door bacteriën in dikke darm.
Naam van vitamine: B2 riboflavine (vroeger lactoflavine) gebreksverschijnselen: huidafwijkingen; hoornvlies biochemische werking: co-enzym FAD en FMN ontsteking voorkomen: lever, melk, eidooier, gist Naam van vitamine: B6 pyridoxine gebreksverschijnselen: huid- en zenuwafwijkingen en stoornissen in bloedvorming bij hond en rat biochemische werking: coënzym van veel enzymen, vooral bij aminozuurstof wisseling voorkomen: lever, granen, veel groenten.
Naam van vitamine: B12 cobalamine gebreksverschijnselen: groeifactor; pernicieuze anaemie voorkomen: lever, vis, nier, melk, eieren.
Naam van vitamine: C ascorbinezuur gebreksverschijnselen: scheurbuik: huidaandoening, darmbloedingen biochemische werking: bij synthese van collagene vezels, dus invloed op vorming van tanden, beenderen, wand van haarvaten voorkomen: bladgroenten, citrusvruchten Naam van vitamine: D2 ergocalciferol, ontstaat uit ergosterol gebreksverschijnselen: Engelse ziekte (rachitis), ontkalking v.d. beenderen biochemische werking: resorptie van Ca door darmwand; afzetting van Ca zouten in been- en tandweefsel.
voorkomen: vis, lever, eidooier. Naam van vitamine: D3 ontstaat door bestraling met U. V. uit 7-dehydrocholesterol (in de huid) voorkomen: levertraan, melk, ei, vis Naam van vitamine: E tocoferol gebreksverschijnselen: steriliteit bij dieren; afwijkingen bij spieren zenuwweefsel . voorkomen: mais, gerst, groene, bladeren.
Naam van vitamine: K naftochinon.
gebreksverschijnselen: bloedstolling wordt verlengd biochemische werking: vorming van protrombine.
voorkomen: groene planten, varkenslever, synthese door darmflora.