De oude zuurdesem, (fig.) het oude kwaad dat zich voortzet in het nieuwe leven dat men leidt.
Paulus heeft gehoord dat er grove zonden begaan worden in de christelijke gemeente te Korinte. ‘Weet u niet dat al een beetje desem het hele deeg zuur maakt? // Doe de oude desem weg en wees als nieuw deeg. U bent immers als ongedesemd brood omdat ons pesachlam, Christus, is geslacht’ (1 Korintiërs 5:6-7, NBV). Zuurdesem -- zoals het in de Statenvertaling (1637) en andere oude vertalingen heet -- of zuurdeeg is een deel van het deeg dat men bewaarde om deeg voor een nieuw baksel te laten rijzen. De bijbelse uitdrukking is uitsluitend figuurlijk gebruikt. Het negatieve beeld berust op de eigenschap dat de zuurdesem niet alleen het deeg liet rijzen, maar ook verzuring of bederf tot gevolg kon hebben. In de bijbel vinden we echter ook een positief beeld van zuurdesem als inspirerende kracht, bijvoorbeeld in Matteüs 13:33, ‘Hij vertelde hun een andere gelijkenis: ‘Het koninkrijk van de hemel lijkt op zuurdesem die door een vrouw met drie zakken meel werd vermengd tot alle meel doordesemd was’ (NBV).
Bijbelcitaat: Deux-Aesbijbel (1562), 1 Korintiërs 5:7. Suyuert nu dan den ouden suerdeesem wt, op dat ghy nieu deech wesen moecht, gelijck ghy onghesuert zijt.
Gebruiksvoorbeeld: Soms proef ik nog in mijn mond de oprispingen van de oude zuurdesem, soms ook de smaak van as. (Provinciale Zeeuwse Courant, 13-2-1971)
Gebruiksvoorbeeld: Salvador Hertog is een joods schrijver die zijn joodse geloof vaarwel heeft gezegd en zich heeft geassimileerd, maar toch van de oude zuurdesem blijft doortrokken. (Leeuwarder Courant, 4-10-1975)
