Bijbels Lexicon

Karina van Dalen-Oskam & Marijke Mooijaart (2017)

Gepubliceerd op 11-05-2017

Slijk

betekenis & definitie

Het slijk der aarde, geld, met de negatieve bijgedachte dat het nietswaardig is t.o.v. geestelijk goed; vaak ironisch.

Slijk voor geld is al bekend uit de zeventiende eeuw. Mogelijk is het gebruik in de verbinding slijk der aarde, letterlijk: de modder, het slik van de aarde, als beeld voor het meest verachtelijke goed dat er is, versterkt door een psalm gebaseerd op Psalmen 83:10-11, ‘Doe met hen als met Midjan, / als met Sisera en Jabin in het Kisondal, / die bij Endor werden vernietigd / en als mest op het land bleven liggen’ (NBV). De psalmberijming van 1773 geeft dit in de zesde strofe weer als: ‘Dat hen, o God, uw gramschap sla, / als Midian, als Sisera, / als Jabin, die bij Kisons stroomen / en t’Endor gansch zijn omgekomen, / wanneer uw ijver niemand spaarde, / maar hen vertrad als slijk der aarde’.

Gebruiksvoorbeeld: Geld heeft altijd een dubbelzinnige rol gespeeld in mijn leven. Ik verfoeide het 'slijk der aarde', keek hooghartig neer op hebzucht en weelde, en bezat nooit een cent. (N. Noordervliet, Tine of De dalen waar het leven woont, 1995 (1987), p. 15)

Gebruiksvoorbeeld: Ik ben bereid u af en toe wat te sturen, op voorwaarde dat ik die nummers en wat onontbeerlijk slijk der aarde ontvang. (L.P. Boon, Brieven aan literaire vrienden, 1989 (Boon aan G. Borgers, 1947), p. 149)