Evangelie, (lett.) blijde boodschap; de boodschap van Jezus’ komst op aarde; bijbelboek over het leven van Jezus; (fig.) overtuiging die uitgedragen moet worden en die niet voor discussie vatbaar is.
Het evangelie van of volgens (een bepaald persoon), de onbetwistbare overtuiging of boodschap van (naam).
Evangeliseren, het evangelie verkondigen; (fig.) een bepaalde boodschap uitdragen, propageren; propaganda bedrijven.
Evangelie is al in het Middelnederlands uit het Latijn euangelium in onze taal overgenomen; hetzij als kerkelijk woord voor de desbetreffende bijbelboeken waar in de mis regelmatig uit voorgelezen werd, hetzij uit de bijbel zelf ter aanduiding van de ‘blijde boodschap’ van Jezus’ komst op aarde (zie ook Boodschap). Een afleiding van evangelie is evangeliseren, dat ook een figuurlijke betekenis heeft, in tegenstelling tot de vele andere afleidingen en samenstellingen.
De boeken van de vier evangelisten worden gewoonlijk aangeduid als het evangelie volgens of van Lucas, Marcus enz.. Men typeert met deze uitdrukking de zendingsdrang en mogelijk monomanie van vooral politici.
Bijbelcitaat: Rijmbijbel (1271), v. 20926-30. Hier gaet vd doude testament. / Dat nieuve dat si v bekent. / Dat in dewangelie es bescreuen. / Salic in dietsch nv vord gheuen. (Hier eindigt het Oude Testament. Het Nieuwe, dat zij u bekend, dat in het evangelie wordt beschreven, zal ik u in het Nederlands vertellen.)
Bijbelcitaat: Statenvertaling (1637), Lucas 4:18. Hy heeft my gesonden om den armen het Euangelium te verkondigen, om te genesen die gebroken zijn van herten.
Gebruiksvoorbeeld: En het staat u vrij, meneer Mannaerts, om er anders over te denken: mijn moraal is het evangelie niet. (De Standaard, nov. 1995)
Gebruiksvoorbeeld: Toen verkondigde hij [R. Lubbers] wat inmiddels faam had verworven als het Evangelie van Ruud. [...] De mensen willen horen of het ja of nee is. (J. van Tijn en M. van Weezel, Inzake het kabinet-Lubbers, 1986, p.162)
Gebruiksvoorbeeld: Het evangelie volgens Paul Rosenmöller. (De Groene Amsterdammer, 3-3-1999, omslag.)
Gebruiksvoorbeeld: De vrouw staat op het punt naar huis te gaan. Wellicht om onmiddelijk gehoor te geven aan de oproep van Marijnissen om ook familie, collega’s en vrienden te overtuigen van de noodzaak om te gaan stemmen. En wie gaat evangeliseren moet de goede boodschap brengen. (NRC, maart 1995)
Gebruiksvoorbeeld: Evangeliseren over het belang van Internet is niet meer nodig. (NRC, 5-6-1999, p. 33)
