Bijbels Lexicon

Karina van Dalen-Oskam & Marijke Mooijaart (2017)

Gepubliceerd op 11-05-2017

Diensthuis

betekenis & definitie

Diensthuis, toestand van onvrijheid; slavernij

Uit het diensthuis leiden, voeren, verlossen uit een toestand van onderdrukking of afhankelijkheid.

Keer op keer wordt het volk van Israël er in het Oude Testament aan herinnerd wat hun God voor hen gedaan heeft: ‘Want de HERE is onze God. Hij is het, die ons en onze vaderen uit het land Egypte heeft gevoerd, uit het diensthuis’ (Jozua 24:17, NBG-vertaling). In de bijbel is diensthuis, eigenlijk ‘huis waar men als slaaf werkt’, al figuurlijk gebruikt voor de toestand van slavernij waarin het joodse volk in Israël verkeerde. De betekenis werd verder verruimd tot toestand van onvrijheid in het algemeen. Het woord diensthuis is alleen in bijbelse context bekend. De NBV gebruikt het woord diensthuis helemaal niet meer maar vertaalt met slavernij.

Bijbelcitaat: Deux-Aesbijbel (1562), Jeremia 34:13. Ick hebbe een verbondt ghemaket met uwen vaderen, doe ickse wt Egyptenlandt, wt den diensthuyse leydde.

Gebruiksvoorbeeld: Onze monarchie vraagt [...] nadrukkelijk om een combinatie van mens en koningin. Ik zou zeggen, laat hare majesteit het koninklijk diensthuis vaker [...] relativeren. (NRC, 4-12-1999, p. 6)

Gebruiksvoorbeeld: De taak die De Vries zich gesteld had, was om de Nederlandse taalkunde uit het diensthuis te leiden en tot een moderne wetenschap om te vormen. (L. van Driel en J. Noordegraaf, De Vries en Te Winkel, een duografie, 1998, p. 124)