Wat is de betekenis van Jan Rap en zijn maat?

2024-04-19
Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Jan Rap en zijn maat

(17e eeuw) (inf.) gespuis, canaille, achterbuurtvolk. Destijds sprak men ook van 'Hak en zijn gemak'; tegenwoordig hebben we het over aso's*. Oorspronkelijk in de zeventiende eeuw een aanduiding van het lagere scheepsvolk. Bredero gebruikte de uitdrukking al in zijn 'Klucht van een huysman en een barbier'. P.A. De Genestet gebruikte ze in de zin va...

2024-04-19
Scheldwoordenboek

Marc de Coster (2007)

Jan Rap en zijn maat

gespuis, canaille, achterbuurtvolk. Destijds sprak men ook van Hak en zijn gemak; tegenwoordig hebben we het over aso’s. Oorspronkelijk in de zeventiende eeuw een aanduiding van het lagere scheepsvolk. Bredero gebruikte de uitdrukking al in zijn ‘Klucht van een huysman en een barbier’. P.A. De Genestet gebruikte ze in de zin van:...

2024-04-19
Woordenboek van populaire uitdrukkingen

Marc de Coster (1998)

Jan rap en zijn maat

gespuis, canaille, achter- buurtvolk. Oorspr. in de 17de eeuw een aanduiding van het lagere scheepsvolk. Bredero gebruikte de uitdr. al in zijn Klucht van een huysman en een barbier.Verschillende verklaringen omtrent de herkomst werden gesuggereerd. Het zou om een verbastering gaan van Daniël Raap, die in de vroege 18de eeuw aan het hoofd stond van...

2024-04-19
Spreekwoorden en gezegden

F. Stoett (1977)

Jan Rap en zijn maat

gespuis, gepeupel. Sinds het begin van de 17de eeuw komt de benaming Jan Rap voor ter aanduiding van het mindere scheepsvolk, en vrijwel gelijktijdig in de zin van gemeen volk in het alg.; ook rap op zichzelf komt in die bet. voor en is nog thans in Z.-Nederl. bekend. De juiste bet. is moeilijk vast te stellen; men denkt aan rap, vlug, en neemt inv...

2024-04-19
Signalement van sprekende zegswijzen

A. Houwelink ten Cate (1977)

Jan Rap en zijn maat

Sinds het begin van de zeventiende eeuw is de term Jan Rap een scheldnaam voor het gewone volk; ook zonder zijn maat werd Jan Rap gekarakteriseerd als behorende tot het uitschot van de maatschappij. Met de mansnaam Jan hebben we in dit verband geen moeite, en evenmin met het woord maat, dat matroos of, ruimer genomen, makker of kameraad betekent. D...

2024-04-19
Gevleugelde woorden

J.H. de Ruijter (1940)

Jan Rap en zijn maat

Het volk. De mindere stand. Bredero gebruikt deze uitdrukking in de Klucht van een huysman en een barbier en De Genestet in zijn leekedichtje Jan Rap.

2024-04-19
Nederlandse spreekwoorden

F.A. Stoett (1923-1925)

Jan Rap en zijn maat

In de 17de eeuw verstond men onder Jan Rap het mindere scheepsvolk, janmaat, ook in 't algemeen gespuis, kanalje, rapalje, Jak en Jooi, Juten Jul, Jan en Jut, dat in dien tijd ook Jan Rap en zijn maat genoemd werd. Vgl. Com. Vet. 55: Ende ten waere dat, de Stuyrluy en souden Jan Rap soo mal niet broen met al heur wi...

2024-04-19
Nederlandse spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

F.A. Stoett

Jan Rap en zijn maat

gespuis, gepeupel. Sinds het begin van de 17de eeuw komt de benaming Jan Rap voor ter aanduiding van het mindere scheepsvolk, en vrijwel gelijktijdig in de zin van gemeen volk in het alg.; ook rap op zichzelf komt in die bet. voor en is nog thans in Z.-Nederl. bekend. De juiste bet. is moeilijk vast te stellen; men denkt aan rap, vlug, en neemt inv...