Wat is de betekenis van Een blok aan het been hebben?

(1984) (Vlaanderen, inf.) zwanger zijn. • (H. Mullebrouck: Vlaamse volkstaal. 1984)

niet vrij zijn en niet kunnen doen en laten wat iemand wil vanwege iets

Het blok waarvan hier sprake is was in vroeger tijd een zware houten kluister dat een gestrafte om het been, de arm of de hals werd geslagen. Overdrachtelijk betekent de uitdrukking een blok aan het been hebben: iets of iemand tot last hebben en daar verantwoordelijkheid voor dragen zonder zich ervan te kunnen bevrijden. In vroeger tijd werd overig...

niet vrij zijn in zijn bewegingen en handelingen; in ’t bijz. voor: getrouwd zijn. De uitdr. is ontleend aan de gewoonte om paarden een blok, een eind paal of een kluister aan een der voorpoten te binden, waardoor zij belet worden uit de weide te springen; in het Fri. in bongel oan ’e foet habbe; in het Gron. ’n bongel an ’t...

D.w.z. niet vrij zijn in zijne handelingen; getrouwd zijn. In de 16de eeuw komt de uitdr. in den tegenwoordigen zin voor; zie Visscher, Brabb. 37; Smetius, 85: Het is goet kinderen vroech houwelicken, een blok aent been werpen, opdatse sorgen ende sitten leeren te weeten, dieghene die wat lichtverdig ende sonder sorge zijn; V. Moerk. 484:Nee...

d. i. aan iemand verbonden zijn, die ons tot een lastpost is, bijv. een bloedverwant, welken men moet onderhouden en waardoor men zelf zich bekrimpen moet; een knecht, die niet bekwaam voor zijn dienst is, maar dien wij toch voor een bepaalden tijd gehuurd hebben. Soms wordt het ook op zaken toegepast, bijv. als men een huis koopt, dat later veel m...

niet vrij zijn in zijn bewegingen en handelingen; in ’t bijz. voor: getrouwd zijn. De uitdr. is ontleend aan de gewoonte om paarden een blok, een eind paal of een kluister aan een der voorpoten te binden, waardoor zij belet worden uit de weide te springen; in het Fri. in bongel oan ’e foet habbe; in het Gron. ’n bongel an ’t...